Hujayra biologiyasi I. A. AbduIov X. U. X albekova




Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/113
Sana06.06.2024
Hajmi5,62 Mb.
#260794
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   113
Bog'liq
NamDU-ARM-1159-Hujayra biologiyasi

8- rasm. Endoplazm atik to ‘rn in g (E P l) k o ‘rinishi.
Ikkala endoplazmatik to‘r morfologik jihatdan o ‘xshash bo‘lsada 
funksional jihatdan farq qiladi. Silliq endoplazmatik to'rning faoli- 
yati lipidlar va polisaxaridlar metabolizmi bilan bog‘liq. Masalan, 
jigar hujayralarida Golji apparati atrofida silliq endoplazmatik to‘r 
bo‘shliqlarida yog‘ tomchilarini k o ‘rish mumkin. Agar kalamushlarga 
yog‘ tomchilarini toJplanishiga olib keladigan moddalar berilsa birin- 
chi yog‘ tomchilari silliq endoplazmatik to‘r bo‘shliqlarida ko‘rinadi.
Silliq endoplazmatik to brda ayniqsa steroidlar sintezlanadigan 
hujayralarda, jigar hujayralarida va mushak tolalarida glikogen tu- 
planadi. Jigarda silliq endoplazmitik to ‘r zonasi kattalashib ketishi 
patologik jarayon bilan bog‘liq. Turli kimyoviy moddalar, kansero- 
genlar, zaxarli moddalar, gormonal preparatlar ta’sirida hujayralar 
o ‘zining bazofil sitoplazmasini yo ‘qotib ularda RNK miqdori kamay- 
adi va silliq endoplazmitik to ‘r miqdori ko‘payadi. Jigar hujayralari 
silliq endoplazmatik to‘r yordamida bu moddalaming salbiy ta’siriga 
qarshi kurashadi.
Ko^ndalang targ‘il muskullarda silliq endoplazmitik to ‘r vakuo- 
lalari va kanallari (sarkoplazmatik retikulum) har bir miofibrillni o ‘rab 
turadi. Bu yyerda silliq endoplazmitik to ‘r kalsiy ionlarini to4plashi 
natijasida mushak tolasi bo‘shashadi.
57


0 ‘simliklarda silliq endoplazmitik to ‘r steroid, lipidlar sintezida 
ishtirok etuvchi hujayralarda uchraydi.
Hujayra membranalarining sintezi. 
Endoplazmitik to ‘ming 
muhim xususiyati hujayra membranalarining hosil qilishda ishtirok 
etishidir. Endoplazmatik to‘r elementlari hamma hujayra oqsillarini
membrana lipid qavati moddalarini sintezlaydi va membrananing 
lipoproteid tuzilmasini teradi. Endoplazmatik to'rda Golji apparati
sekretor vakuolalar, integral oqsillarni sintezlanadi.

Download 5,62 Mb.
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   113




Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Hujayra biologiyasi I. A. AbduIov X. U. X albekova

Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish