• 3.2 Kiritmalar
  • 11-rasm. Kiritmalar
  • Hujayrasiz shakillari. Eukariot va prokariyot organizmlar hujayra xaqida umumiy tushincha




    Download 1,4 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet11/15
    Sana21.12.2023
    Hajmi1,4 Mb.
    #126052
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
    Bog'liq
    Biologiya SIRTQI 2-mavzu 231215 103822

    3.1 Gialoplazma. Gialoplazma sitoplazmaning rangsiz tiniq kalloid eritmasi. 
    Gialoplazmada organoidlar va kiritmalar joylashadi. Gialoplazma hujayra 
    membranasi, tola va mikrofiloment- larning hosil bo’lishida ishtirok etadi. Tarkibida 
    polisaxaridlar, oqsillar, fermentlar, lipidlar, tRNK bo’lib, moddalarni bir joydan 
    boshqa joyga o’tishi gialoplazma orqali amalga oshadi. Gialoplazmada glikoliz 
    (glyukozaning kislorodsiz parchalanishi) jarayoni boradi. Bundan tashqari o’zida 
    ko’plab organic
    va anorganik moddalar saqlaganligi uchun hujayraga suv kiradi, bu 
    hujayraga osmos xususiyatini beradi. Natijada hujayra buferligi ta’minlanadi. 
    Turgor holatdagi hujayra tashqi mexanik ta’sirlarga birmuncha chidamli bo’ladi. 
    Gialoplazmada muhim biokimyoviy reaksiyalar organic. 
    3.2 Kiritmalar. Hujayra o’zi sintezlagan oqsillarni, uglevodlarni va yog’simon 
    moddalarni yoki shu kabi 22rganic moddalarni sitoplazmasida kiritma shaklida 
    ma’lum vaqt saqlaydi. Kiritmalar sitoplaz- maning muvaqqat tarkibiy qismlaridir. 


    Kiritmalar o'simlik va hayvon hujayralarida ham uchrab aksariyat vaqtinchalik 
    bo'lib, asosan 4 xil: trofik, pigmentli, ekskretor, sekretor kiritmalar bo'ladi. 
    Kraxmal (o'simlik hujayrasida), glikogen (hayvon hujayrasida), lipidlar, oqsillar 
    ma'lum vaqt hujayra sitoplazmasida trofik (ozuqaviy) kiritmalar shaklida to'planadi. 
    Gemoglobin (eritrotsitlarda), melanin (teri hujayralarida), xlorofill (barg eti 
    hujayralarida), karotinoidlar pigment kiritmalar shaklida ma'lum vaqt hujayralarda 
    to'planadi (12,13-rasm). 
    11-rasm. Kiritmalar 
    Ekskretor kiritmalari hujayralardan tashqariga chiqariladigan gormon, efirlar, 
    fitonsidlar, alkaloidlar, nektar kabi moddalar kiritmalar shaklida saqlanadi. 
    Hujayrani ehtiyoji, ayrim tuz kristallari kabi moddalar kiritmalar shaklida saqlanadi. 
    Hujayrani ehtiyoji uchun sintezlangan moddalar ma'lum vaqt sekretor kiritmalar 
    shaklida hujayra sitoplazmasida saqlanadi.

    Download 1,4 Mb.
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




    Download 1,4 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Hujayrasiz shakillari. Eukariot va prokariyot organizmlar hujayra xaqida umumiy tushincha

    Download 1,4 Mb.
    Pdf ko'rish