-rasm. O'simlik hujayrasidagi kiritmalar

Yuqoridan ko'rinib turibdiki kiritmalar qattiq (granulyar), suyuq, efir va yarim 
suyuq holatda bo'lishi mumkin. 
Kiritmalar funksiyasi. Kiritmalar asosan energetik (glikogen, kraxmal), trofik 
(lipid, oqsil, uglevod), gaz almashinuv (gemoglo- bin), fotosintez (xlorofill) 
vazifalarini bajaradi. 
3.3 Organoidlar. Organoidlar (yunoncha organon - a'zo, eidos - o'xshagan 
so'zlaridan olingan) hujayraning ma'lum tuzilishga ega va har qaysisi o'ziga xos 
funksiyani bajarishga moslashgan doimiy tarkibiy qismidir. Murakkab tuzilgan 
organizmlarning har xil a'zo- lari - organlari bo'lgani kabi hujayralar ham o'z 
a'zolariga - organoidlariga ega. Organoidlar moddalarning tashilishi, energiya 
hamda moddalarning aylanishi, bo'linish, harakatlanish va shunga o'xshash 
hujayraning ko'pgina boshqa funksiyalarining amalga oshishini ta'minlaydi. Qanday 
hujayralarda uchrashiga qarab organoidlar umumiy va xususiy, o'ziga xos 
organoidlarga bo'linadi. Umumiy organoidlarga mitoxondriya, Golji apparati, 
endoplazmatik to'r, lizosomalar, ribosomalar kiradi. O'simlik hujayralarida bulardan 
tashqari plastidalar ham uchraydi. Hayvon hujayralari uchun sentriolalar ham 
umumiy organoidlarga kiradi. Umumiy organoidlar deyarli hamma hujayralarda 
uchraganligi uchun ham shunday nom berilgan (14, 15-rasmlar). 

13-rasm. Hayvon hujayrasi organoidlarining tuzilishi. 

14-rasm. O'simlik hujayrasining tuzilishi. 
 
5. Zamburug’lar xaqida tushincha.
Zamburug’lar eukoriot organizmlarning katta guruhini o’z ichiga oladi. Eng 
sodda zamburug’larning vegetativ tanasi qobiqsiz bitta hujayradan iborat bo’ladi. 
Miseylili turlarining ko’pchiligida bu hujayra shoxlanuvchi ingichka ipchalar – 
gifalar chigalidan iborat bo’lib, mitseliy hosil qiladi. 

Download 1,4 Mb.