• 2.6. Virusning kimyoviy tarkibi:-Viruslarning asosiy tarkibi nuklein kislota va oqsildan iborat.
  • -rasm. Oddiy va murakkab viruslarni tuzilish sxemasi




    Download 1,4 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/15
    Sana21.12.2023
    Hajmi1,4 Mb.
    #126052
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
    Bog'liq
    Biologiya SIRTQI 2-mavzu 231215 103822

    3-rasm. Oddiy va murakkab viruslarni tuzilish sxemasi. 
    Himoya oqsil qobig’i – kapsid bir xildagi oqsil subbirliklaridan tuzilgan. 
    Kapsidning bunday tuzilishi kichik genomga ega viruslar uchun katta biologik 
    ahamiyatga ega, chunki bunda genetik axborot kam sarflanadi. Viruslar kapsidi oqsil 
    subbirliklarining joylashishiga bog’liq holda spiralsimon yoki kubsimon simmetriya 
    tipida tuzilgan. 
    2.6. Virusning kimyoviy tarkibi:-Viruslarning asosiy tarkibi nuklein 
    kislota va oqsildan iborat.
    Oddiy viruslar faqat shulardan tashkil topadi. Murakkab viruslar tarkibida 
    esa qo’shimcha lipidlar va uglevodlar bo’ladi. Nuklein kislotaning turiga qarab 


    viruslar DNK - genomli va RNK – genomliga bo’linadi. Viruslarning nuklein
    kislotasi hujayra nuklein kislotalaridan farqli ravishda, har xil tuzilishga va shaklga 
    ega bo’ladi.
    Nuklein kislotaning turi asosiy taksonomik belgilardan biri hisoblanadi.
    Virus DNKsi odatda ikki ipli, ba’zan bir ipli bo’ladi.
    Ikki ipli DNK halqasimon, chiziqli ikki uchi yopiq yoki chiziqli ikki uchi ochiq 
    bo’ladi. Virus RNKsi ko’pincha bir ipli bo’ladi, lekin genomning bir bo’lagini 
    tutgan ikki ipli RNKlar ham mavjud.
    Bir ipli RNK to’liq chiziqli, bo’lakli (segmentli) chiziqli, halqasimon bo’ladi. 
    Musbat genomli (RNK+) va manfiy genomli (RNK-) RNK farqlanadi. 
    Musbat RNK bir vaqtning o’zida genom va axborot RNK (i - RNK) vazifasini 
    bajaradi hamda yangi avlod genomi sintezi uchun matrista bo’lib xizmat qiladi.
    Manfiy RNKga (RNK-) faqat genom vazifasi xos, bundan tashqari u genom va 
    axborot RNK (i-RNK) sintezi uchun matrista vazifasini bajaradi. Virus nuklein
    kislotasining asosiy xususiyati yuqumlilik hisoblanadi, ya’ni virusning boshqa
    komponentlari qatnashmasada, u xo’jayin hujayrasida produktiv infekstiyani
    chaqirishga qodirdir. Yuqumlilikni viruslarning DNK si va musbat RNK si keltirib 
    chiqaradi. 

    Download 1,4 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




    Download 1,4 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -rasm. Oddiy va murakkab viruslarni tuzilish sxemasi

    Download 1,4 Mb.
    Pdf ko'rish