|
III BAP.USMANIYLER IMPERIYASININ’ XIV-XV A’SIRDEGI SOCIAL-EKONOMIKALIQ TURMISI TEMASIN U’YRENIWDE PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARDAN PAYDALANIW
|
| bet | 9/18 | | Sana | 16.07.2024 | | Hajmi | 14,24 Mb. | | #267707 |
Bog'liq ROZA PQJ @023III BAP.USMANIYLER IMPERIYASININ’ XIV-XV A’SIRDEGI SOCIAL-EKONOMIKALIQ TURMISI TEMASIN U’YRENIWDE PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARDAN PAYDALANIW
“Ta’limdi ta’rbiyadan, ta’rbiyani bolsa ta’limnen ajiratip bolmaydi—bul shig’isqa ta’n ko’z qaras, o’mir filosofiyasi. A’yne usi talaptan kelip shiqqan halda, perzentlerimizdi g’arezsiz ha’m ken’ pikirlew qa’biletine iye bolg’an, an’li jasaytug’in ka’mil insanlar ta’rbiyalaw—ta’lim-ta’rbiya tarawinin’ tiykarg’i maqseti ha’m waziypasi boliwi lazim” dep aytip o’tken edi O’zbekistan Respublikasi Birinshi Prezidenti Islam Karimov. Bu’gingi ku’nnin tiykarg’I a’hmiyetli waziypalarinan biri ha’r ta’repleme bilimge iye bolg’an juwapker shaxsti ta’rbiyalaw. Ta’rbiya ha’m bilim bolsa tek g’ana shan’araqtan emes ilim oshag’i bolg’an ta’lim oraylarinanda alinadi. Bu’gingi ku’nde ma’mleketimiz ta’limge ayriqsha itibar qaratpaqta. Zaman talaplarina mas ta’lim beriwde tiykarinan pedagogik ta’lim texnologiyalarinan o’nimli paydalaniw za’ru’r. Seljuqiyler mamkeketinin dunya tariyxinda tutqan orni o’zine ta’n. Seljuqiyler ma’mleketi o’z da’wirinde en’ iri, xalqinin’ sani en’ ko’p ha’m social-ekonomikaliq turmisi joqari bolg’an. Sonday-aq Seljuqiy patshalardin alip barg’an basqinshiliq ju’risleri na’tiyjesinde ma’mleket aymag’i ju’da u’lken jer maydandi iyelegen. Tariyxiy waqiyalardi u’yrener ekenbiz seljuqiyler ma’mleketinin tariyxta tutqan roli qansheli u’lken ekenligin ko’riwimiz mu’mkin.
Biz ha’zirgi ku’nde ta’limde pu’tkilley jan’alaniw, jan’a d’wirge o’tiw ha’m og’an maslasiw da’wirin basimizdan o’tkerip atirmiz. “Ta’lim haqqinda”g’i Nizam ha’m “Kadrlar tayarlaw milliy da’stu’ri” bizge eski usillardan waz keship ta’limnin’ ha’r bir bo’limin qayta quriw imkanin bergen bolsa, “ 2004-2009-jillarda Mektep ta’limin rawajlandiriw Ma’mleket uliwma milliy da’stu’ri” bolsa qolg’a kiritilgen imkaniyatlardi, rawajlang’an ma’mleket ta’lim standartlari, oqiw da’stu’rleri, ma’mleket studentleri, jan’a oqiw sabaqliqlarin ha’r ta’repleme zaman talaplarina mas u’skenelengen mekteplerde, zamanago’y oqiw xanalarinda a’meliyatta paydalaniw imkaniyatlarin ken’ aship berdi. Jan’alang’an ta’limde oqiwshinin’ ju’regindegi shoqti jaling’a aylandiriw, oni ha’r ta’repleme rawajlandirip, bilimnen-bilimge jeteklep alip shig’iw ushin zamanago’y sabaqliqlar kerek. Ha’zirgi waqitta pedagogika pa’ninde pedagogic texnologiyalar, ta’lim texnologiyasi, oqitiw texnologiyasi atamalari tez-tez tilge alinbaqta. Pedagogic a’debiyatlarda ta’lim mashqalalarina tiyisli temalar, ra’smiy hu’jjetlerde “jan’a pedagogic texnologiya”, “alg’i pedagogic texnologiya”, “zamanago’y ta’lim texnologiyasi”na tiyisli tu’sinikler bu’gingi ku’nde ken’ qollanilmaqta. Tu’siniklerdin’ bir-birinen parqlaniwshi ko’p g’ana ta’riypleri bar. Pedagogik texnologiya- sonday bilimler tarawi, olar arqali u’shinshi min’ jilliqta ma’mlekettin’ ta’lim tarawinda tu’p burilis ju’z beredi, oqitiwshi iskerligi jan’alanadi, oqiwshi ha’m student jaslarda ga’rezsiz pikirlerdi, bilimge degen intani, Watang’a mehr- muxabbat, insanpa’rwarliq tuyg’ulari payda boladi. Mag’liwmatliliq tiykarindag’i bas idea, ta’biyat ha’m insan uliwmalig’in an’lap jetetug’in avtoritar ha’m jalg’an usildan waz keshken, sabrli ha’m qanaatli, o’zgeler pikirin hu’rmetleytug’in, milliy, ma’deniy ha’m uliwma insanparwarliq esaplanadi. Bul ma’selenin’ sheshimi qaysidir da’rejede ta’limdi texnologiyalastiriw menen baylanisli. Ma’mleketimiz socialliq turmisinin’ barliq tarawlarinda a’melge asirilip atirg’an reformalardin’ maqseti insane ha’m onin’ ma’pleri, onin’ qa’wipsizligi ha’m parawanlig’in ta’miynlew ha’mde barkamal a’wladti ta’rbiyalawg’a qaratilg’an. G’a’rezsizlikti qolg’a kiritkennen keyingi qisqa waqit ishinde basip o’tken rawajlaniw joli a’sirlerge arziytug’in mazmun ha’m ma’nis payda etti. Bizge belgili, rawajlaniwdi ha’reketke keltiriwde ha’m ju’z berip atirg’an proceslerge o’z ta’sirin o’tkeriwde ja’miyet social-ekonimikaliq, siyasiy ha’m ma’deniy jan’alaniwinin’ a’hmiyetli subiekti bolg’an jaslardi barkamal shaxs qilip ta’rbiyalaw u’lken a’hmiyetke iye. Ha’r bir ja’miyettin keleshegi inin’ ajiralmas bo’legi ha’m turmisliq za’ru’riyati bolg’an ta’lim tiziminin’ qay da’rejede rawajlang’anlig’i menen belgilenedi. Bu’gingi ku’nde g’arezsiz rawajlaniw jolinan baratirg’an ma’mleketimizdin’ u’zliksiz ta’lim tizimin reformalaw ha’m oni jetilistiriw, jan’a sipat basqishina ko’teriw, og’an alg’i pedagogik ha’m xabar texnologiyalarin alip kiriw ha’mde ta’lim o’nimdarlig’in asiriw ma’mleket siyasati da’rejesine ko’terildi. O’zbekistan Respublikasi “Ta’lim haqqinda”g’i Nizam ha’m “Kadrlar tayarlaw milliy bag’darlamasi”nin’ qabil qiliniw menen u’zliksiz ta’lim arqali zamanago’y kadrlar tayarlawdin’ tiykarlari jaratildi. Innovacion pedagogik texnologiyalardin’ rawajlaniwi ha’m olardin’ oqiw-ta’rbiya procesine kirip keliwi, sonday-aq, xabar texnologiyalarinin’ tez almasiwi ha’m jetilistiriliwi procesi ha’r bir pedagogic oqitiwshi o’zinin ka’siplil tayyarlig’in, pedagogic sheberligin rawajlandirip bariwdi talap etedi.Ma’mleketimiz rawajlaniwinin a’hmiyetli sha’rti zamanago’y ekonomika, pa’n, ma’deniyat, texnika rawajlaniwi tiykarinda kadrlar tayarlawdin’ jetilisken tiziminin’ a’mel qiliniwina erisiw bolip esaplanadi. Ta’lim sho’lkemleri o’sip kiyatrg’an shaxsti oqitiw procesinde olarg’a ta’lim aliw sharayatlarin jaratadi. Oqitiwshilardin’ bilimge bolg’an mu’tajliklerin ju’zege shig’ariw ha’m rawajlandiriwdin’ jo’neltirilgen boliwi oqitiwshi juwapkershiligin ja’nede asiradi. Ta’lim sapasin asiriw, shaxstin’ ta’lim orayinda boliwin ha’m jaslardin’ ga’rezsiz bilim aliwin ta’miynlew ushin ta’lim sho’lkemlerine jaqsi tayarliq ko’rgen ha’m o’z tarawindag’i bilimlerdi bekkem iyelewden tisqari zamanago’y texnologiyalardi ha’m interaktiv usillardi biletug’in oqitiwshilar kerek. Bunin’ ushin barliq pa’n oqitiwshilarin pedagogik ha’m xabar texnologiyalar, interaktiv usillar menen qurallandiriw ha’mde alg’an bilimlerdi oqiw-ta’rbiya shinig’iwlarinda qollaw ta’jiriybelerin u’zliksiz alip bariw kerek.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
III BAP.USMANIYLER IMPERIYASININ’ XIV-XV A’SIRDEGI SOCIAL-EKONOMIKALIQ TURMISI TEMASIN U’YRENIWDE PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARDAN PAYDALANIW
|
