• {4-rasm). 4-rasm.
  • sek ga  teng. Bu rekordni 1976-yilda fransuz J.M ayol o'rnatgan. Lastalarda 50  m




    Download 7,58 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet60/123
    Sana18.12.2023
    Hajmi7,58 Mb.
    #122199
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   123
    Bog'liq
    Yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari. (Suzish). Islamov I.S, Salimgareyeva R.R

    sek
    ga 
    teng. Bu rekordni 1976-yilda fransuz J.M ayol o'rnatgan. Lastalarda 50 
    m
    ga sho‘n g 'ish tezligi bo‘yicha rekordlar sobiq sovet sportchilariga 
    tegishli: O .Strelkov - 15,8 
    sek
    va N.M aryanova - 18,2 
    sek.
    Shiddatli ish jaray on id a nafasni uzoq vaqt tutib turish so g ‘liqqa 
    salbiy ta ’sir k o ‘rsatadi, shuning uchun ketm a-ket b ir n echa m arta 
    sh o ‘n g ‘ishlarni bajarish tavsiya etilm aydi. Shu sababli m am laka- 
    tim izda chuqu rlikk a va uzoq m uddatga sho ‘n g ‘ish m usobaqalarini 
    o ‘tkazish taqiqlangan.
    X avfsizlikni ta ’m inlash uchun sh o ‘n g ‘ish oldidan o ‘pkaning 
    giperventilatsiyasi am alga oshiriladi - 6-8 m arta chuqur nafas olib 
    chiqariladi. B undan k o ‘proq giperventilatsiya hushdan ketishga olib 
    kelishi m um kin. Y axshisi, odatdagi to ‘!a nafas olishdan keyin 
    sho‘n g ‘ish, suv yuzasiga chiqquncha nafasni tutib turish kerak. 
    S ho‘n g ‘ish tu g aganidan keyin nafas chiqariladi va bir necha bor 
    chuqur nafas olinadi. Suv ostida moMjal olish qiyin, shuning uchun 
    faqat ochiq k o ‘z la r bilan, q o ‘llarni oldinga uzatib sh o ‘n g ‘ish kerak.
    K o‘pincha chuqurlikka sh o ‘n g ‘ish vaqtida quloqlarda o g ‘riq 
    paydo boMadi. Bu E vstaxiy naylarining o ‘tkazuvchanligi yom on 
    b o ‘lsa va quloq pardalariga suv bosim ining ta ’siri natijasida yuz 
    beradi. Q uloq pardalari yirtilib ketm asligi uchun burunni berkitib, u 
    orqali yengil nafas olishga harakat qilish yoxud o g ‘izni ochm asdan 
    yutinish kerak. A g a r bu yordam berm asa, sh o ‘ng ‘ishni to ‘xtatish va 
    suv yuzasiga chiqish lozim . Burun-halqum kasalliklari bo‘Isa, 
    sh o ‘n g ‘ish um um an m um kin emas.
    S h o ‘n g ‘ish suvga bosh yoki oyoq bilan sakrashning davom i 
    ham
    b o ‘ladi. 
    Sakrash 
    vaqtida 
    olingan 
    tezlanish 
    chuqurroq 
    sho‘n g ‘ish im konini beradi. Lekin sho‘n g ‘ishni bunday boshlashga 
    suv havzasi yaxshi tanish b o ‘lgan (toshlarga, havza tubiga urilish 
    xavfi y o ‘q), shuningdek, sh o ‘n g ‘uvchi sakrash texnikasini yetarlicha 
    egallagan hollarda y o ‘l q o ‘yish m um kin. Aks, holda suvda baxtsiz 
    hodisa yuz berishi - sho‘n g ‘uvchi jarohatlanishi (havza tubiga 
    urilib, b o ‘yin, um urtqaning sinishi) hech gap em as.
    145


    Sho‘ng‘ishni bevosita suv yuzasidan boshlash ham mumkin. 
    Bu holda u bosh yoki oyoqni pastga qilib bajariladi. Suv yuzasidan 
    oyoqni pastga qilib sho‘ng‘ish uchun ikki qo‘l va oyoqlar bilan 
    jadal eshish harakatlarini bajarib, suvdan imkon qadar yuqori 
    ko‘tarilib, chuqur nafas olinadi.
    Suzuvchi suvdan qanchalik yuqori ko‘tarilsa, u suv ostiga shun- 
    chalik tez sho‘ng‘iydi. Suv ostiga tushish sekinlashmasligi uchun 
    qo‘llar bilan pastdan yuqoriga sho‘ng‘ish harakatlarini bajarish kerak.
    Suzuvchi zarur chuqurlikka yoki havza tubiga yetganidan 
    keyin, jamlanib burilishi va zarur tomonga suzishi mumkin.
    Suv yuzasidan boshni pastga qilib sho‘ng‘ish uchun suzuvchi 
    jamlanadi, nafas oladi va keskin harakat bilan boshini pastga tushi- 
    radi. Keyin rostlanib, oyoqlarini suv ustida ko‘taradi, ya’ni vertikal 
    hoiatni egallaydi va shu tarzda havza tubiga yo‘naladi (4-rasm). 
    Sho‘ng‘uvchining tanasi yo‘nalishicha suv ostiga tushganidan so‘ng, u 
    qo‘l-oyoqlarini harakatlantirib, zarur tomonga suzishi mumkin.
    Uzunlikka sho‘ng‘ishda suv yuzasidan pastga tushishni bir 
    qo‘l bilan keskin “eshish” hamda oyoqlami krol usulida harakat- 
    lantirish orqali bajargan ma’qul. Bunda ikkinchi qo‘l oldinga 
    rostlangan holatda bo‘ladi. Eshkaksimon harakatdan so‘ng, qo‘lni 
    suv yuzasidan o‘tkazish vaqtida bosh shu qo‘l tomon burilib, nafas 
    olinadi {4-rasm).
    4-rasm.
    146


    Ikki qo‘lini birlashtirish chog‘ida suzuvchi oyoqlarini tos-son 
    bo‘g‘imida bukadi, qo‘llari va gavdasining old qismini zarur chu­
    qurlikka tushiradi. Oyoqlami harakatlantirishda davom etib, u suv 
    ostida uning sathiga parallel holatda rostlanadi. Suv yuzasiga suzib 
    chiqish uchun u gavdasini orqaga egib, oyoqlari harakatini davom 
    ettiradi. Katta chuqurlikdan suzib chiqish uchun oyoqlar bilan havza 
    tubidan itarilish, qo‘llar bilan pastga to songacha eshkak harakatini ba­
    jarish, oyoqlami esa istalgan uslubda qo‘lga muvofiq ishlatish lozim.
    Uzunlikka va chuqurlikka sho‘ng‘iganda suv ostida suzish 
    texnikasi bir-biridan farq qilmaydi. Eng yuqori tezlikka erishish 
    uchun oyoqlami krol uslubidagidek harakatlantirib, qo‘llami oldin­
    ga uzatish kerak. Ayniqsa, lastalar bilan sho‘ng‘ishda bunday usul 
    juda samarali. Sho‘ng‘ishning boshqa usuli oyoqlaming kroldagidek 
    harakatlari bilan qo‘llar brassdagi kabi eshishlarini uyg‘un- 
    lashtirishdan iborat. Brass usulida sho‘ng‘ish juda qulay. Brass bilan 
    suzish texnikasidan farqli o‘laroq, sho‘ng‘iganda qo‘llami songacha 
    harakatlantirish yaxshi natija beradi. Bu holda oyoq va qo'llaming 
    harakati shunday moslashadiki, avval qo‘llar bilan songacha eshish 
    harakati bajarilib, shundan keyin suzuvchi gavda bo‘ylab rostlangan 
    qo‘llari bilan oldinga sirg‘aladi. So‘ng, sirqalish susaygan vaqtda 
    qo‘llarini bukib, uiami ko‘krak ostidan oldinga uzatadi, ayni vaqtda 
    oyoqlarini o‘ziga tortib, eshkaksimon harakat qiladi. Shundan keyin 
    yana oldinga uzatilgan qo‘llar bilan sirg‘aladi.

    Download 7,58 Mb.
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   123




    Download 7,58 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    sek ga  teng. Bu rekordni 1976-yilda fransuz J.M ayol o'rnatgan. Lastalarda 50  m

    Download 7,58 Mb.
    Pdf ko'rish