tarqatib jo y lash tirilgan
shunday
vositalam i
m ahkam
ushlab
oiganlarni tortib chiqaradilar. C huqurlikka sh o ‘n g ‘ishda ham
arqondan foydalanish m um kin. Bu holatda uning bir uchi q irg ‘oqqa
yoki kem aga, ikkinchi uchi langarga b o g ‘lanadi va daryo (k o ‘l)
tubiga tushiriladi. S h o ‘n g ‘uvchi arqonni q o ‘llari bilan ushlagancha
harakatlanib, sh o ‘n g ‘ish yoki suzib chiqish su r’atini tezlashtiradi.
S ho‘n g ‘ishda tezlikni oshirish uchun yuk (tosh)dan ham foydalansa
b o‘ladi, uni
sh o ‘n g ‘uvchi q o ‘liga ushlab, zarur chuqurlikka
tushgandan
so ‘ng
tashlab
yuboradi.
S ho‘n g ‘uvchining suzib
chiqishini tezlashtirish, ayni vaqtda uning xavfsizligini ta ’m inlash
uchun uning belidan arqon b o g ‘lab, tortib chiqarish m um kin.
4.8. Cho‘kayotganlarni qutqarish,
suvda baxtsiz hodisalarni oldini olish
Suvda odam larning halok b o ‘lish sabablaridan eng a so siy si-
suvda o ‘zini tutish qoidalarini buzish, c h o ‘m ilish
va suzish
m ash g‘ulotlari paytida xavfsizlik qoidalariga rioya qilm aslikdir.
Q uyidagi qoidalarni yaxshi bilish va ularga q a t’iy rioya qilish
zarur:
- suzish bilan faqat shifokor ruxsatini olganlargina shug‘ul-
lanishi m um kin. Suzish bilan sh ug ‘ullanganda, m untazam ravishda
tibbiy k o ‘rikdan o ‘tib turish lozim;
- suzish va c h o ‘m ilishga faqat shu m aqsadlar uchun ajratilgan
jo y lar: basseynlar, o ‘rganish plyajlari,
suv stansiyalari ham da
xavfsizlik va gigiyena talablariga ja v o b beradigan boshqa yerlarda
ruxsat etiladi (20-rasm );
- harorati 15°C dan past bo ‘lm agan toza suvdagina c h o ‘miIish-
ga ruxsat etiladi. Suvdagi m ash g‘u lotlar davom iyligi 5 daqiqadan
boshlab 25 daqiqagacha yetkazilishi m um kin;
- suzishni bilm aydiganlar 0,6-0,9
m
dan chuqur b o ‘lmagan
m axsus suv havzalarida yaxshi suzishni biladiganlar nazorati ostida
c h o ‘m ilishlari m um kin.
Suvdagi barcha m ashqlar, shuningdek,
suzishga dastlabki urinishlar q irg ‘oq tom on bajarilishi zarur;
- suvga tushish va suvdan chiqish faqat m ash g ‘ulot o ‘tkazuv-
chining ruxsati bilan am alga oshiriladi;
163
20-rasm.
- suzishni biladiganlargag in a suvga sakrash v a sh o ‘n g ‘ishni
o ‘rgan ishg a rux sat etiladi.
Q uy id agilar q a t’iyan m an etiladi:
- kem alar, m otorli va m otorsiz q ay iq larga yaqin suzib borish
(21-rasm );
- suv h avzasinin g o ‘rtasida suzish, d ary o lam i suzib o ‘tish;
21-rasm.
- sh o ‘x lik q ilish va y o lg ‘ondan yo rd am so ‘rab
shovqin
k o ‘tarish (22-rasm );
- ogohlantiruvchi belgilar: m asalan, b ak enlar ustiga chiqish
(23-rasm );
