“ A leksandrov h alqasi”ni shunday tashlash kerakki, yukcha qut-
qariluvchining orqasiga - suvga tushsin, keyin arqon asta tortiladi.
Qalqi ilingan halqa suvdagi odam ning yoniga kelganda, u halqani
ushlab oladi. Shundan so ‘ng arqon q irg ‘oqqa qarab tortiladi (29-
rasm ).
29-rasm.
Qutqaruv “Suslov sharlari”
- p o ‘kak
yoki penoplastdan
yasalgan diam etri 25-30
sm
li sharlar b o ‘lib, ular ustidan qalin mato
tortilib, biri oq, ikkinchisi qizil rangga b o ‘yaladi. Sharlar bir-biri
bilan arqon yordam ida tutashtiriladi, arqon uzunligi taxm inan 50
sm
b o ‘ladi. U ning o ‘rtasiga 25
m
cha uzunlikdagi ingichka,
lekin
m ustahkam tasm a b o g ‘lanadi. B axtsizlikka uchragan odam sharlarni
birlashtirgan arqon ustiga shunday yotadiki, arqon uning k o ‘kragi
ostida b o ‘lib, q o ‘ltiqlari ostidan o ‘tadi. Shu tariqa sharlar uning
orqasiga o ‘tib, suv yuzida tutib turishga yordam beradi. “ Suslov
sharlari’’ xuddi “A leksandrov halqasi” singari uloqtiriladi.
C h o ‘kayotgan kishini suvdan yoki m uzlar orasidan chiqarib
olish uchun m o ‘ljallangan
qutqaruvchi changak
uchiga
tem irdan
ishlanib, rux yugurtirilgan ilgak m ahkam langan xodadan iborat. Bu
ilgak p o ‘kak yoki penoplast sharlar bilan berkitilgan b o ‘lib, ularning
oMchamlari ilgak oxiriga qarab kichrayib boradi. Sharlar chan-
gakning suzuvchanligini oshiradi va qutqariluvchini shikastlanish-
dan saqlaydi. C h o ‘kayotgan odam ga tez yordam k o ‘rsatish uchun,
ayniqsa, basseynlarda uzunligi 3-6
m
li y o g ‘och, dyur-alyum indan
ishlangan oddiygina
xodalardan keng foydalaniladi, shuningdek,
plastm assa quvurlarni ishlatish ham m um kin. C h o 'k ayotgan odam ga
xoda uzatiladi, u xodani ushlab olgan zahoti qirg‘oqqa qarab tortiladi.
Qutqaruv ko'krakpechi, helbog'i, nimcha va kamzullar
avvaldan taqib yoki kiyib olinadigan qutqaruv vositalariga kiradi
169
(30-rasm ). Q utqaruv nim ch alari va k o ‘k rakpechiar qalin parusina
yoki
kanop m atodan tikilib, ichi m aydalangan p o ‘kak yoki
p en o p last bilan toMdiriladi. P o ‘kak yoki p enoplast qatlam i q a lin lig i-
7-15
sm.
Shishirilgan qutqaruv nim chalari ham m avjud.
Q utqaruv nim chalari yoki k o ‘k rakp ech lar suvga tush ib ketish
xavfi tu g ‘ilganda (m asalan, kem ada qattiq to ‘fon vaqtida yoki
shikastlanish ro ‘y berganda) kiyiladi. U lar suv-m otor va yelkanli
q ay iq lar bilan o ‘tkaziladigan m a sh g ‘ulotlarda
m ajburiy qutqaruv
anjom lari sirasiga kiradi.
K o 'k rak p ech va nim chalar odam ni suv yuzasida boshini
yuqoriga qilib ushlab turadi, bu suzishni bilm aydigan kishilarga
yordam berish vaqtida ju d a m uhim . Shu m aqsadda shishirilgan
qutqaruv nim chalariga o d am nin g boshini
vertikal holatda tutib
turadigan m axsus yoqa qilinadi.
