• 4 . T E X N IK DETALLARNI SH A K L L A N T IR ISH
  • Ikromjon rahmonov




    Download 10,34 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet15/87
    Sana25.05.2024
    Hajmi10,34 Mb.
    #253998
    1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   87
    Bog'liq
    10chizmachilik1pdf

    S u v
    y o 'li
    L_

    1
    2
    3
    .5
    6
    _4Л 
    3.20-chizma.
    6
    =
    3.21-chizma.
    24


    Gaz kranlarida shpindel va 

    klapanlar o ‘rnida tiqin (prob-
    ka)lardan foydalaniladi (3.22- j
    chizma). Gaz kranining tiqin
    *
    qismi konussim on b o ‘lib u:
    1 2
    3
    4
    5
    1 — metrik rezbali silindr, 2 va 
    ^ ^
    4 - silindr, 3 - konus, 5 - m un- 
    3.22-chizma.
    tazam to ‘rt burchakli prizm a va
    6 — havol silindrlardan ibotar. Bu yerda rezbali silindr gayka 
    yordamida kran korpusidagi konussimon teshikka tirqish (zazor)siz 
    joylashishini ta ’minlaydi. Prizm aga kiydiriladigan sop — kalit 
    yordamida tiqin 90° burchakka burilganda silindrik teshik orqali gaz 
    yoli ochiladi yoki berkitiladi.
    Juda katta bosimli joylarda tiqinli kranlardan foydalanib 
    bo‘lmaydi. Sababi, kuchli bosim yo‘li birdan to ‘silib qolishi va 
    kuclili bosimga bardosh bera olmasligi oqibatida tarmoqdagi tizimda 
    avariya (buzilish) holati ro ‘y beradi. Shu boisdan bosimni asta- 
    sekinlik bilan to ‘sib borish maqsadida ventil (nemicha 
    Ventil —
    klapan)lardan foydalaniladi, ya’ni quvurlarda harakatlanayotgan 
    suyuqlik, bug1 miqdorini asta-sekin rostlaydigan berkitish-ochish 
    moslamasi — ventil qo'llaniladi.
    25


    4 . T E X N IK DETALLARNI SH A K L L A N T IR ISH
    Detallar quym a, bolg'alash, shtam plash, dastgohda ishlov 
    berish yo‘li bilan tayyorlanadi. Detal modelining shakli qancha 
    sodda bo'lsa, u shuncha oson tayyorlanadi va arzonga tushadi.
    Mashinasozlik amaliyotida tekis sirtli va aylanish sirtli detal- 
    laradan ko'proq foydalaniladi. Chunki mavjud stanok (dastgoh)larda 
    ularni tez, oson va arzon tayyorlashga erishish mumkin. Frezerlash, 
    randalash, zarblash, revolverlik va tokarlik dastgohlarida tekis va 
    aylanish sirtlariga osongina ishlov beriladi.
    Murakkab tuzilishga ega bo'lgan detallar quyish yo‘li bilan hosil 
    qilinadi. Detal individual va kam seriyali ishlab chiqarishda po‘lat va 
    rangli materiallaming bo'lagidan bolg'alash, cho'kichlash y o 'li 
    bilan hosil qilinadi. Ommaviy seriyada ishlab chiqariladigan buyum 
    detallari asosan issiq yoki sovuq shtampovkalash yo‘li bilan bajariladi.
    Shtampovka yo‘li bilan olingan detallar aniqligi va ishlov berishda 
    kam chiqindi chiqishligi bilan ajralib turadi. Ko'plab bir xil seriyada 
    ishlab chiqariladigan rezbali biriktirish detallari ham sovuq avtomat 
    tushirish presslarida tayyorlanadi. Bunday usulda tayyorlangan 
    mahsulot sifatining yuqoriligi bilan ajralib, arzonga tushadi.
    Navli (sortli) prokatlangan listli materiallardan aylanish, oval, 
    kvadrat, to 'g 'ri to'rtburchakli, oltiburchakli, turli shakllardagi 
    tekis detallar sovuq shtampovkalash yo‘li bilan oilinadi. Ko'pchilik 
    hollarda zagotovkalar har xil usullarda tayyorlanib, ulardan iqtisod 
    talab qilinadigan turi tanlab olinadi.
    Detaining o'lchanti, geometrik shakli, ishlatiladigan material, 
    qancha dona ishlab chiqarilishi, bajarilishining aniqlik darajasi va 
    ishlab chiqarish turiga qarab lining zagotovkasi (keyinchalik, 
    ishlov berib tay y o r b u y u m lar o lin ad ig an ch ala m ah su lo t) 
    tanlanadi.
    Quyma va shtampovkalash yo'li bilan hosil qilinadigan detal 
    zagotovkasi oldindan tozalash, to'g'rilash, shilish, tekislash, terets 
    (silindrsimon, prizma detallarning tashqi yoki ichki sirtlariga ishlov
    26



    Download 10,34 Mb.
    1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   87




    Download 10,34 Mb.
    Pdf ko'rish