• ulushi, % Hududning jami qishloq xoʻjaligi yer maydonida organik yer maydoni salmogʻi, %
  • -jadval  Organik qishloq xoʻjaligi joriy etish boʻyicha jahon va Oʻzbekiston




    Download 2,87 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet52/75
    Sana23.11.2023
    Hajmi2,87 Mb.
    #104057
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   75
    Bog'liq
    Атроф мухит ва табиий ресурслар иқтисодиёти

    6.4-jadval 
    Organik qishloq xoʻjaligi joriy etish boʻyicha jahon va Oʻzbekiston 
    Respublikasi koʻrsatkichlari, (2019-y.)
    Hududlar 
    Organik qishloq 
    xoʻjaligi joriy 
    etilgan yer 
    maydoni, gektar 
    Hududning jahon 
    organik qishloq yer 
    maydonidagi 
     ulushi, % 
    Hududning jami qishloq 
    xoʻjaligi yer maydonida 
    organik yer maydoni 
    salmogʻi, % 
     
    Jahon 
    72 285 656 
    100 
    1,5 
    Oʻzbekiston 
    932 
    0,001 
    0,004 
    Manba: The World of Organic Agriculture. Statistics and Emerging Trends 2021. Research Institute 
    of Organic Agriculture FiBL. https://www.fibl.org/fileadmin /documents/shop/1150-organic-world-
    2021.pdf. 
    Yuqorida keltirilgan 3-jadvaldan maʼlumki, 2019-yilda jahon boʻylab 
    organik qishloq xoʻjaligi joriy etilgan maydonlar jami qishloq xoʻjaligi 
    yerlarining 1,5 %iga teng boʻlsa, Oʻzbekistonda bu koʻrsatkich 0,004 %ga 
    teng yoki jahon koʻrsatkichidan 375-marta past. Oʻzbekiston 
    Respublikasining jahon organik qishloq yer maydonidagi ulushi esa 0,001 
    %ga teng boʻlgan.
    Tahlil natijalaridan maʼlumki, mamlakatimizda bu yoʻnalishda ishlar 
    endigina boshlanyapti va yetarlicha muammolar mavjud. Jumladan:
    - mamlakatimiz qishloq xoʻjaligida mineral oʻgʻitlar, kimyoviy 
    preparatlar va zaharli moddalarni koʻp qoʻllaniladi va buning oqibatida 
    tuproqlarimiz tarkibi buzilgan;
    - sugʻoriladigan yer maydonlarining qariyb 45 %i u yoki bu darajada 
    shoʻrlangan, yer osti sizot suvlari yuqori; 
    - organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlariga qoʻyiladigan sifat 
    standartlari, texnik, sanitariya, gigiyenik, fitosanitariya, veterinariya, 
    ekologik va boshqa talablarni ISO 9001:2000 va ISO 22000:2005 
    standartlari doirasida joriy etish yetarli emas;
    - fermerlar va dehqonlarda organik mahsulotlar yetishtirish boʻyicha
    kerakli bilim va koʻnikmalar, ishonchli axborotlar yetishmaydi;
    - organik qishloq xoʻjaligi ekinlari hosildorligi anʼanaviy ekinlar 
    hosildorligiga nisbatan ancha past darajada qolmoqda;

    organik 
    qishloq xoʻjaligi 
    mahsulotlarini yetishtirishga 
    koʻmaklashuvchi konsalting va servis xizmatlari, infratuzilmalar yetarli 
    rivojlanmagan;


    139 
    - organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini saqlash va qayta ishlash 
    boʻyicha quvvatlar yetarli emas; 
    - organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlari yetishtirish tannarxi yuqori; 
    - organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining uzoq saqlash va tashish 
    imkoniyatlari yuqori boʻlgan navlari, urugʻliklar yetishmaydi;
    - aholi orasida organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining foydali 
    xususiyatlari va zararsizligi toʻgʻrisida reklama hamda targʻibot ishlari keng 
    yoʻlga qoʻyilmagan;
    - organki mahsulotlar yetishtiruvchilar manfaatlarini himoya qilish va 
    ilgari surish boʻyicha uyushmalar faoliyati yoʻlga qoʻyilmagan va boshqalar
    Shu bilan birga bu borada imkoniyatlarimiz ham mavjud:
    - respublikamizda organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlari yetishtirish 
    boʻyicha hali foydalanilmagan imkoniyatlar mavjud;

    mamlakatimizda 
    organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlarni 
    yetishtirishga hukumat darajasida eʼtibor berilmoqda;
    - aholi orasida organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlari isteʼmoliga talab 
    borgan sari ortib boradi;
    - respublikamizning togʻli va togʻ oldi hududlarida qoʻshimcha 
    mevazor va uzumzor bogʻlar barpo etish uchun yetarli yer-suv va mehnat 
    resurslari mavjud;
    - intensiv bogʻlar barpo etish, ishlab chiqarishni modernizatsiyalash 
    tadbirlari organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlari hosildorligini va sifat 
    koʻrsatkichlarini yanada oshirishga olib keladi;
    - JSTga aʼzo boʻlib kirish organik qishloq xoʻjaligi boʻyicha xalqaro 
    standart va tajribalarni Oʻzbekistonga keng qoʻllash imkoniyatini beradi;
    - ichki bozorda organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlari uchun raqobat 
    muhiti hozircha kuchsiz va boshqalar.
    Ilmiy tadqiqotlar asosida mamlakatimizda organik qishloq xoʻjaligini 
    rivojlantirish uchun quyidagilarni amalga oshirishni tavsiya etamiz:
    Birinchidan tegishli davlat tomonidan organik qishloq xoʻjaligi 
    yuritish uchun imtiyozlar va subsidiyalar taqdim etish koʻlamini 
    kengaytirish, davlat tomonidan yaratib berilgan moliyaviy imtiyozlar, 
    subsidiyalar va boshqa yengilliklarni fermer xoʻjaliklari va tadbirkorlik 
    subyektlariga televideniya, radio, gazeta, ijtimoiy tarmoqlar va boshqa 
    kommunikatsiya vositalari yordamida yetkazish orqali ularda bu 
    yoʻnalishga boʻlgan qiziqishni uygʻotishi lozim.
    Ikkinchidan aholi orasida orasida sogʻlom turmush tarzi madaniyatini 
    shakllantirishga e’tibor berish va organik qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining 


    140 
    foydali xususiyatlarini ommaviy axborot vositalari orqali isteʼmolchilarga 
    keng targʻib qilish maqsadga muvofiq boʻladi.
    Uchinchidan, organik qishloq xoʻjaligi bilan shugʻullanish istagida 
    boʻlgan fermer va dehqon xoʻjaliklari xodimlarini tegishli kurslar orqali 
    oʻqitish boʻyicha treninglar tashkil qilishni yoʻlga qoʻyish va muntazam 
    ravishda malaka oshirish tizimini yoʻlga qoʻyish kerak.
    Toʻrtinchidan, yosh bolali, kasallangan va yoshi katta isteʼmolchilarga 
    ushbu mahsulotlarni xarid qilishda chegirmalar berish joiz.
    Beshinchidan, davlat tomonidan organik qishloq xoʻjaligi 
    mahsulotlari yetishtirish reyestrini yoʻlga qoʻyish, statistik toʻplamlarda 
    alohida hisobni yoʻlga qoʻyish va Oliy Majlis yigʻilishlarida yilida kamida 
    bir marta Qishloq xoʻjaligi vazirligining bu boradagi hisobotini tinglashni 
    yoʻlga qoʻyish maqsadga muvofiq.
    Oltinchidan, Qishloq xoʻjaligi vazirligi, Fermer, dehqon xoʻjaliklari va 
    tomorqa yer egalari Kengashi rasmiy saytlarida organik qishloq xoʻjaligi 
    yuritish boʻyicha alohida platforma yaratish, bu platformada tegishli 
    maʼlumotlar, foydali tajribalar va boshqa maʼlumotlarni yuklab borish joiz.
    Yettinchidan, anʼanaviy qishloq xoʻjaligidan organik qishloq 
    xoʻjaligiga oʻtish boʻyicha uzoq muddatli davlat dasturini qabul qilish, 
    mineral oʻgʻitlar va zaharli kimyoviy preparatlar qoʻllash koʻlamini 
    bosqichma-bosqich qisqartirish maqsadli koʻrsatkichlarini qabul qilish joiz.

    Download 2,87 Mb.
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   75




    Download 2,87 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -jadval  Organik qishloq xoʻjaligi joriy etish boʻyicha jahon va Oʻzbekiston

    Download 2,87 Mb.
    Pdf ko'rish