27
2-bosqich. Tadqiqotning maqsadi va vazifasini ifodalash va birlamchi
gipotezani ilgari surish va asoslash:
- mavzu bo`yicha masalalarning ahvolini tahlil qilish;
- tadqiqot maqsad va vazifalarining bayonini tuzish.
Gipoteza (qadimgi grek. ὑπόθεσις — taxmin, faraz)
12
– tekshirilayotgan
muammo yoki hodisa to`g’risida ilgari surilgan ilmiy jihatdan asoslangan, ilmiy fakt
va ma`lumotlarga zid bo`lmagan, lekin haqiqatligi hali isbotlanmagan ilmiy bilish
shaklidir. Gipoteza aksioma yoki paspulatga o’xshamay,
uning haqiqiyligi
isbotlanishi kerak bo’ladi. Ilmiy gipoteza – bu haqiqiyligi kritik eksperiment bilan
isbotlanishi mumkin bo’lgan ilmiy xulosadir.
Juda ko`p hollarda birlamchi gipoteza tadqiqot asosiy vazifasini belgilash va
to`plangan barcha ilmiy axborotlarni tanqidiy tahlil qilish asosida tug’iladi. Bunda
birlamchi gipoteza bir nechta variantlarda bo`lishi mumkin va shular ichidan
maqsadga
yaqini tanlab olinadi va u ishchi gipoteza deyiladi.
Ishchi gipotezani
aniqlash uchun boshlang’ich eksperimentlar o`tkazishga to`g’ri keladi.
Gipoteza ilmiy taxmin bo`lib, tajribada tekshirishni talab etadi va nazariy
jihatdan ishonchli ilmiy nazariya bo`lishi uchun asoslanishi lozim.
2.2-rasm. Ilmiy tadqiqot strukturasi
12
https://ru.wikipedia.org/wiki/Гипотеза
28
где: F- Обратная связь (помогает контролировать подсистему, на которую она передается)
FF- подача вперед (обслуживает существенное значение для
предоставления критериев
оценки)
