37
Kuchlanish qoʻyilgan namunadagi interferension ranglarning yoʻllar
farqiga bogʻliqligi
6.1-jadval
Rang
Yoʻllar
farqi
,
nm
rang
Yoʻllar farqi
, nm
Sariq
sariq-yashil
yashil
havorang-yashil
havorang
moyli binafsha
325
275
200
145
115
0
qizil
pushti
och sariq
sariq
oq
25
130
200
260
310
3. Ushbu formuladan ma’lum
bir bironta rang uchun turli d
qalinliklardagi 3 ta namunalar uchun oddiy va oddiy boʻlmagan nurlarning
namuna sindirish koʻrsatkichlari farqi hisoblanadi:
n
0
-
n
e
= ——
d
Topshiriq: mashgʻulotda olgan bilimlaringiz asosida 6.2-jadvalni toʻldiring
6.2-jadval
t/r
Bilardim
Bilib oldim
Bilishni istayman
1
2
3
4
…
Nazorat savollari
1. Izotrop va anizotrop moddalarga ta’rif bering
2. Qaysi rang qutblangan deb ataladi?
3. Nurning ikkilanib sinishi deganda nimani tushunasiz?
Nima sababdan
nurning ikkilanib sinishidan olingan nurlar oddiy va oddiy boʻlmagan
nurlar deb ataladi?
4. Kristalning optik oʻqi deb nimaga aytiladi?
38
5. Qanday hodisaga dixroizm deyiladi va analizator olish uchun undan
qanday foydalaniladi?
6. Nurning ikkilanib sinishi qanday izohlanadi?
7. Kristalldagi oddiy va oddiy boʻlmagan nurlar toʻlqin sirtini chizing va
tushuntiring.
8. Qaysi bir oʻqli
kristallar musbat, qaysilari manfiy kristallar deyiladi?
9. Qanday sharoitlarda qutblangan nurlar interferensiyalanadi?
10. Qutblangan nurlar interferensiyasini olish uchun nimalar ishlatiladi?
11. Nima sababdan oddiy va oddiy boʻlmagan nurlar olish uchun kristall
plastinkaga yassi qutblangan nur tushishi kerak?
12. Elliptik qutblangan nurni qisman qutblangan
nurdan farqlash uchun
nima ishlatiladi?
13. Qanday sharoitlarda sun’iy ikkilanib sinish hosil boʻladi?
14. Izoxromat nima?
15. Kerr effekti qanday tushuntiriladi?
16. Kotton-Muton effektining mohiyati nimadan iborat?
17. Polyariskop qurilmasining ishlash prinsipi va tuzilishini tushuntiring
.
