“PEDAGOGIK MAHORAT” ilmiy-nazariy va metodik jurnal. 2023, № 11
89
«
boshqaruv malakasining sustligi» ham salbiy omildir. Shuningdek, mazkur guruh sinaluvchilari
«itoatidagi
o’quvchilarda mehnat malakasini shakllantira olmaslik» ham salbiy voqeyliklarni yuzaga
keltirib chiqaradi. Tajribalardan ko’rinadiki, har bir pedagog vaqti-vaqti bilan ustoz sifatida o’quvchisiga ish
xususiyatini o’rgatadi. O’quvchining kasbiy qobiliyatini rivojlantira olmaydigan pedagog, o’z sinfi
(akademik guruhi) mehnatini yuksak darajaga olib chiqolmaydi. Bu holda o’quvchi o’z mehnati natijasi
haqida ustozdan hech qanday fikr eshitmaydi, o’qituvchining bahosi va tavsiyasi rasmiy tus oladi.
Tadqiqotda ishtirok etgan har ikkala toifa guruh vakllarining baholashlaricha (33,4%), «
jamoa tashkil
etishdagi sust qobiliyat» maqsadga erishish uchun bo’lajak o’qituvchi-pedagogdan o’quvchilar bilan
birlashishni va ularning malakasidan foydalanishni taqozo etadi. Sinf o’quvchilari (akademik guruh a’zolari)
malakali va unumli jamoaga aylanmasa pedagoglik faoliyati qiyin kechib, ta’lim samaradorligini tushishini
yuzaga keltiradi. Shu bois, bunday sinf (guruh)larda sifatli ta’lim mexanizmlari shakllanmaydi va nosog’lom
muhit hukm suradi.
Xulosa. Kommunikativ o'z-o'zini takomillashtirishning maqsadi aniq, ammo motivlar boshqacha
bo'lishi mumkin. Gumanitar o'qituvchini takomillashtirish uchun kommunikativ o'zini o'zi nafaqat o'z-o'zini
takomillashtirish, balki amalga oshirishning asosiy sharti sifatida samarali o'zaro ta'sir, bu bolalarning
rivojlanishi uchun zarur bo'lib, ularning individualligi va o'ziga xosligini saqlab qolishga yordam beradi.
Shuning uchun ham kommunikativ o'z-o'zini rivojlantirishda amaliy mashg'ulotlar muhim ahamiyatga ega.
Bo'lajak o'qituvchilarning kommunikativ kompetentsiyasini amaliy yondashuv orqali tashkil etish
mexanizmlarini rivojlantirish uning ta'minotini rivojlantirishni talab qildi. Treningni uchta blokda qurish:
axborot, o'z-o'zini anglash va maqsadga muvofiqlik. Oliy pedagogik ta'limning o'ziga xosligini tushunish
madaniyatdir va ta'lim tizimidagi shaxslardan, o'qituvchidan, o'z kasbiy ixtisosligining malakasini ko'rsatish
zarurati an'anaviy ta'lim tizimining mohiyatidan izlanish manbai bo'lishi mumkin.
