62
bo‘lish sharoitlari yomonlashadi. Yonilg‘i forsunka teshiklari orqa-
li sizib chiqishi mumkin. Bu esa qurum hosil bo‘lishini ko‘paytira-
di. Yonilg‘ining sizib chiqishi va oqishi tufayli uning sarfi ortadi.
Qovushoqligi o‘rtacha bo‘lgan dizel yonilg‘isidan foydalanish
maqsadga muvofiq. Bunda yonilg‘i juda mayda va bir xil tarkibli
tomchilar tarzida to‘zitiladi, bug‘lanish, aralashma hosil bo‘lishi
va uning yonish jarayonlari yaxshilanadi. Manfiy
haroratda bun-
day yonilg‘ining oquvchanligi yaxshiroq bo‘ladi, u quvurlar,
mayin
tozalash filtrlari, yuqori bosimli nasoslardan oson o‘tadi. Bundan
tashqari, ichki ishqalanishni yengishga kamroq energiya sarflanadi.
Yuqorida keltirilgan fikrlar, dizel yonilg‘ilari ma’lum (opti-
mal) qovushoqlikka ega bo‘lishi lozimligini taqozo etadi. Harorat
o‘zgarishi bilan qovushoqlik ham o‘zgaradi.
Shuning uchun qo-
vushoqlikning qiymatini ko‘rsatishda u qanday haroratda aniqlan-
ganligini ham ko‘rsatish zarur. Davlat standarti talablariga binoan,
dizel yonilg‘isi uchun 20°C haroratdagi qovushoqlik me’yorla-
nadi. Standart talablariga binoan yozgi yonilg‘ining qovushoqli-
gi 3,0–6,0 mm
2
/s; qishki yonilg‘ilar uchun 1,8–3,2 mm
2
/s; arktik
yonilg‘ilar uchun 1,5 mm
2
/s ga teng deb belgilangan.
Qovushoqligining oshishi yonilg‘ining yurgazib yuborish xos-
salariga katta ta’sir ko‘rsatadi. Yozgi va qishki yonilg‘ilar qovu-
shoqligining o‘zgarish tavsifi 3. 1 rasmda ko‘rsatilgan.
3. 1- rasm. Dizel
