Kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

312 
1. Google kompaniyasini asoschilari Larry Page va Sergey Brin hisoblanadi; 
2. Larry Page va Sergey Brin PageRank texnologiyasiga patent olgach, o’z 
kompaniyalarini AltaVista kompaniyasiga 1 mln dollarga sotib yubormoqchi 
bo’lishdi, lekin AltaVista bu taklifni qabul qilmaydi va o’ziga kuchli raqobatchi 
yaratib oladi; 
3. PageRank texnologiyasi kodlarida 500 mln ga yaqin o’zgaruvchilar va 2 
mlrd ga yaqin mantiqiy elementlar mavjud; 
4. Dastlabki Google kompaniyasining serverlari Linux operatsion tizimida 
ishlagan; 
5. The Grateful Dead gruppasi oshpazi hozirgi kunda Google kompaniyasining 
bosh oshpazi hisoblanadi; 
6. Boshqa korxonalardan farqli ravishda Google kompaniyasi iqtisodiy krizis 
paytida ham o’z shtatini kengaytirishga erishgan (2000 yil); 
7. Google kompaniyasida 3000 ga yaqin ishchi ishlaydi; 
8. Kompaniyaning 450000 ga yaqin serverlari mavjud bo’lib, ular butun dunyo 
bo’ylab tarqalgan; 
9. Google saytining oddiyligi (asosan oq fon), dastlab bu korxonada yaxshi 
dizaynerlar yo’qligi bilan tushuntirilgan. Sayt yaratuvchilari bilimi sust bo’lib, 
hattoki “Submit” tugmasini ham qilisha olmagan. Klaviaturadagi Enter tugmasi 
submit tugmasini o’rnini bosgan; 
10. 
Google kompaniyasida ish shunday yo’lga qo’yilganki, ishchilar ish 
vaqtining 20% ni, o’zlarining shaxsiy dasturlari (loyihalari) ustida ishlashga 
sarflashadi. Shu sababli hozirgi kunda Google ning kichik xizmatlari ko’payib 
ketmoqda (Orkut, Google news va h.k.). Lekin bu xizmatlar foydalanuvchilarga 
e’lon qilinmaydi; 
11. 
Kompaniyani to’g’ri nomlanishi GOOGOL edi, lekin kompaniyani 
tasdiqlatish davomida xatolikga yo’l qo’yilib, Google nomi yozib yuborilgan. Bu 
xatolik to’g’irlanmasdan qolgan. O’ylangan kompaniya nomi Googol – katta 
o’lchamdagi raqamlar deganidir (10 darajasi 100); 

313 
12. 
2004 yilda kompaniya dastlabki aksiyalarini birjaga qo’yadi va o’z 
aksiyalarini donasini 85$ qilib belgilaydi. Bir yil ichida bu aksiya 317,8$ ga 
ko’tariladi. Hech qachon aksiya narxi dastlabki (85$) narxidan pastga tushmagan; 
13. 
Google kompaniyasi o’z emblemasini har bayramda, shu bayramga 
mos holda o’zgartirib turadi va shu tariqa eski bayramlarni yuzaga chiqarishga 
harakat qiladi; 
14. 
Google sayti 100 ga yaqin tillarni tushuna oladi, undan tashqari har xil 
mul’tfilmdagi qahramonlarni tilini ham (misol uchun Bugs Bunny); 
15. 
Google kompaniyasi 20 %/5 % degan qoidaga amal qiladi. Agar 20% 
foydalanuvchi yangi yaratilgan funksiyadan foydalansa, bu funksiya saytning 
asosiy interfeysida qolar ekan. Agar 5% foydalanuvchilar bu funksiyadan 
foydalansa, bu funksiya saytning “расширенные настройки” degan qismiga 
joylashtirilar ekan; 
16. 
Google kompaniyasi ishchilarida qat’i o’rnatilgan ish soati mavjud 
emas. Kim qachon ishlashni foydali deb topsa o’sha vaqtda ishlaydi. Asosiysi ish 
rejasi bajarilsa bo’ldi; 
17. 
Google kompaniyasi yangi kadr olishda quyidagicha yo’l tutadi: HR 
xizmat orqali jo’natilgan 10 ta shaxsiy varaqadan 1 tasiga telefon qiladi, 10 ta 
telefon qilganlardan 1 tasini suhbatga taklif etadi, 10 ta suhbatga kelgan odamdan 1 
tasini ishga oladi. Demak Google kompaniyasiga kirish tanlovi 1:1000; 
18. 
Google kompaniyasiga ishga kirish qiyin ekanini ko’rdik, shu bilan 
birga ishdan haydalish ham qiyin ekan. Ishlashni hohlamagan ishchi bilan suhbat 
uyishtiriladi hamda boshqa ish taklif etiladi, yana ishlamasa, yoniga bitta ishchi 
berib ishni o’rgatib nazorat qilish so’raladi, shunda ham ishlamasa yana bir bor 
jiddiy suhbat uyishtirilar ekan, va nihoyat yarim yil deganda ishdan bo’shatilar 
ekan. Bu albatta kamdan kam bo’ladigan holat, chunki kompaniya, ishga kirishda 
xodimlarni chertib-chertib ishga qabul qiladi; 

314 
19. 
Google-shaharchada ya’ni Google kompaniyasi hududida 20 ta 
restoran xodimlar uchun xizmat qiladi, eng qizig’i barcha restoranlar mutlaqo 
bepul; 
20. 
Google kompaniyasi joylashgan ko’cha “Google street” deb 
nomlanadi. 
23.1-rasm. Google va shu nomli kompaniya ramziy belgisi 
23.2-rasm. Google qidiruv tizimining uy sahifasi. 
Google ning afzallik jihati – hujjatning relevantlik darajasini aniqlovchi 
texnologiya ushbu resursga boshqa manbalardan havolalar tahlili yo’li bilan 
aniqlanishidir. Bu texnologiya PageRankTM deb nomlanadi. Qandaydir Web-
sahifaga boshqa sahifalardan havolalar ko’p bo’lsa, uning Google bazasida reytingi 

315 
shuncha yuqori bo’ladi. Qidiruv natijalarini berishda ro’yxat boshida yuqori 
reytingga ega sahifalar bo’ladi (boshqa teng tashkil etuvchilar). 
Asosiy bazadan tashqari so’rov BD Real Names va Internet resurs Google 
Web Directory singari informatsion massivlar katalogini qo’llab qayta ishlanadi. 
Google o’zining bazasiga boshqa qidiruv tizimlariga kirishga ruxsat beradi, 
ular orasida mashhurlari Netscape’s Search hamda Yahoo lardir. 
Tizimning asosiy afzalligi bu – bazaning hajmi, stop-so’zlar kichik ro’yxati 
va agar u asosiy adresdan o’chirilgan bo’lsa Google bazasidan hujjatlar nusxasini 
olish imkoniyati hisoblanadi. 
Google qidiruv tizimi oddiy va kengaytirilgan qidiruv ni amalga oshiradi. 
So’rovni qayta ishlashda tizim so’zlar orasidagi probelni mantiqiy operator AND 
singari interpretatsiya qiladi, biroq operatorning o’zi kiritganini qo’llab-
quvvatlamaydi. So’rov qidiruv maydoniga kiritiladi. O’ng tomonda 
«kengaytirilgan qidiruv» sahifasiga havolalar va qidiruvni oldindan o’rnatishni 
yaratuvchi 
sahifa 
joylashgan: 
«Настройки»(sozlash) 
va 
«Языковые 
инструменты» (til instrumenti). 
Agarda stop-so’zlarni qo’llab qidiruv olib borish kerak bo’lsa, uning oldida 
«+» belgisi qo’yiladi. Tizim mantiqiy operator OR ni qo’llab-quvvatlaydi. NOT 
operatori probelsiz so’z oldida «–» belgisiga o’zgartiriladi. Ibora oldida «+» va «–» 
belgilarini qo’yish mumkin. 

Download 11,41 Mb.