|
M raximqulova, H. Qoraboyev, A. Xudayarov
|
| bet | 22/35 | | Sana | 07.02.2024 | | Hajmi | 4,21 Mb. | | #152760 |
Bog'liq ONA TILI VA O‘QISH SAVODXONLIGI DARSLARINI SAMARALI TASHKIL ETISH Shakllantiruvchi baholashning gʻoyalari
oʻquvchilarga shakllantiruvchi baholash ularning ta’lim olishiga qanday hissa qoʻshishini tushuntirish;
oʻquvchilarni oʻzaro teskari aloqaga kirishishlarini ta’minlash;
har xil tayyorgarlikka ega oʻquvchilarni shakllantiruvchi baholash jarayonida tengligini ta’minlash;
hukm chiqarish emas, oʻquvchilarni rivojlantirishga e’tibor qaratish.
Shakllantiruvchi baholash quyidagi 3 muhim savolga javob beradi:
Qayoqqa ketyapman?
Qanday ketyapman?
Keyingi maqsadim nima? Fikr-mulohaza
Yuqorida aytilganidek shakllantiruvchi baholash bu shunchaki oʻquvchini tekshirish emas, balki unga fikr-mulohaza bildirish hamdir. Ya’ni oʻquvchining aniqlangan kamchiliklarini qanday tuzatishi kerakligi haqida oʻqituvchidan oladigan fikr-mulohazasi ham shakllantiruvchi baholashning ajralmas qismi hisoblanadi.
Fikr-mulohaza bildirishning yana bir muhim jihati oʻquvchilarning motivatsiya olishidir. Shuni hisobga olgan holda, fikr- mulohaza bildirish, asosan, ruhlantirish kayfiyatida boʻlishi tavsiya etiladi. Ammo ruhlantirish va maqtov haddan oshib ketsa, oʻquvchida ichki motivatsiya tushib ketishi, oʻquv jarayonining maqsadidan chetlashishi, oʻzining asl holatidan xabarsiz qolishi holatlari kuzatilishi mumkin va bu akademik jarayonga salbiy ta’sir oʻtkazadi. Shuning uchun ham fikr-mulohazani qay tarzda bildirish juda muhim. Agar oʻquvchi:
fik-mulohazalarni adolatsiz deb hisoblasa;
fikr-mulohazalar yetarli darajada aniq va tushunarli boʻlmasa;
fikr-mulohazani oʻquv jarayoni, vazifa yoki topshiriq bilan bogʻliq emas deb hisoblasa;
fikr-mulohazalarni oʻz vaqtida olmasa;
fikr-mulohaza haddan tashqari tanqidiy ruhda boʻlsa oʻqishga boʻlgan qizishni yoʻqotadi.
Fikr-mulohazalarning samarali va samarasiz koʻrinishlari mavjuda boʻlib, ular quyidagicha aks etadi:
|
| |
