• Xajmi markazlashgan kristallik panjarali qiyin eriydigan chiqindilarning
  • 1.qattiq eritma strukturali qotishmalar ; 2.toblash va eskirtirish bilan puxtalanadigan qotishmalar.
    		•

    Mashinasozlik materiallari 11-Mavzu: Kukun metallurgiyasi asoslari




    Download 1,15 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet7/13
    Sana31.01.2024
    Hajmi1,15 Mb.
    #149148
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13
    Bog'liq
    Engineering materials - lecture 11

    issiqbardoshligidir. 
    Texnologik xususiyatlariga qarab qiyin eriydigan metallar qiyin ishlanadigan 
    (qirqiladigan, deformatsiyalanadigan, payvandlanadigan) materiallarga qo’shiladi. 
    Issiq bosim bilan ishlashning barcha turlarida plastik deformatsiyaga qarshilik 
    katta. Yana katta kamchiligi qo’shimchalar bilan kirlanishi, atomlarning suqulib 
    kirish xisobiga. Kirlanishni oldini olish uchun zagatovkani ishlash vaqtida 
    vakuumda yoki ximoya muxitida olib boriladi. 
    Bu maqsadda maxsus, murakkab va qimmat asbob - uskunalar qo’llaniladi. 
    Qiyin eriydigan metallar kislorod, azot, uglerod bilan o’zaro aktiv ta’sir etadilar. 
    VA guruxi metallari vodorod bilan xam. Xajmi markazlashgan kristallik 
    panjarali qiyin eriydigan chiqindilarning suqulib kirishi ularni mo’rtlashtiradi. 
    Shu nuqtai nazardan metallarning texnik tozaligi yuzdan bir ulushda ruxsat etiladi. 
    Qiyin eriydigan metallarning mexanik xossalari ularni olish usuliga va 
    chiqindilarning mazmuniga bog’liq. Volfram, molibden va xromlarning 
    plastikligini oshirish bu dolzarb masala. Buning uchun ular tarkibiga titan, 
    tsirkoniy va siyrak (“redkozemelniye”) metallari qo’shiladi. 
    Yuqorida qayd qilingan yuqori darajadagi oksidlanish bu metallardan detallar 
    yasashda: quyishda, payvandlashda, issiq bosim bilan ishlashda birmuncha 
    qiyinchiliklar tug’diradi. Qiyin eriydigan metallar ikki guruxga bo’linadilar: 
     1.qattiq eritma strukturali qotishmalar; 
    2.toblash va eskirtirish bilan puxtalanadigan qotishmalar. 

    Birinchi gurux qotishmalariga legirlovchi elimentlar (Ti, Zr, Nb, Mo, W, To, Re) 
    shunday qo’shiladiki, mustaxkamligini ko’tarib, plastikligini va boshqa 
    xususiyatlarini kamaytirmaydi. 
    Ikkinchi guruxdagi vannadiy asosidagi qotishma 800-1000°C da xam; xrom 
    asosidagisi 1000-1100°C da xam ishlaydi. Niobiy asosidagisi 1300-1500°C da 
    ishlaydi. Molibden asosidagisi 1300-1600°C da, tantal asosidagisi 2000°C da, 
    volfram asosidagisi 2000-2400°C da xam ishlaydi. Volfrom eng issiqbardosh 
    metall xisoblanadi: 2000-2500°C. 

    Download 1,15 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13




    Download 1,15 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Mashinasozlik materiallari 11-Mavzu: Kukun metallurgiyasi asoslari

    Download 1,15 Mb.
    Pdf ko'rish