190
3Fe + 2CO = Fe
3
C + CO
2
3Fe + C = Fe
3
C
Uglerodga to‗yingan bu birikma 1150 - 1200ºC
haroratda suyuqlanib koks
bo‗laklari orasidan o‗tib, o‗txonaga to‗plana boradi. Bu qotishma tarkibida 3,5 -
4% uglerod bo‗ladi.
Domna Fe
dan tashqari Si, Mn, S, P va boshqa elementlar ham qaytariladi,
masalan, Si va Mn yuqorirok haroratda uglerod bilan quyidagi reaksiya bo‗yicha
qaytariladi:
MnO + C = Mn + CO - Q;
SiO
2
+ 2C = Si + 2CO - Q.
Shixta tarkibidagi fosfor, asosan, kalsiyning fosforli tuzi - Ca
3
P
2
O
8
[(CaO)
3
P
2
O
5
] tarzida bo‗ladi. Bu tuzdan dastlab kremniy (IV)
oksidi yordamida fosfat
angidrid qaytariladi:
(CaO)
3
· P
2
O
5
+ 3SiO
2
= 3CaO · SiO
2
+ P
2
O
5
+ Q;
P
2
O
5
+ 5C = 2P + 5CO - Q.
Fosforning deyarli hammasi qotishmaga o‗tadi.
Ma'lumki oltingugurt
koksda va rudada FeS
2
, FeS, CaSO
4
,
CaS birikmalar
tarzida bo‗ladi. Jarayon vaqtida S ning qariyb 10 - 60% SO
2
, H
2
S
gazlari
ko‗rinishida pechdan chiqib ketadi. Bir qismi esa [FeS] tarzida metallda va shlakda
(CaS) bo‗ladi. Metallda erigan FeS ni shlakka o‗tkazish
uchun shlakda ohak
ko‗proq bo‗lishi kerak. Shundagina u oltingugurt (CaS) birikma tarzida bog‗laydi:
FeS + CaO + C = Fe + CaS + CO + Q.
Shunday qilib, cho‗yandagi FeS dan oltingugurtning bir qismi CaS tarzida shlakka
o‗tkaziladi. Bunda MgO va Mn hisobiga ham metall
oltingugurtdan qisman
tozalanadi:
FeS + MgO = FeO + MgS
FeS + Mn = Fe + MnS
