- 118 -
GG24
GPS+GLO,
1996
24/12
GPS, 12
GLO
1.6 10+1·10
-6
D 300
0.2
0.7
0.5
2
3.2
-
30/+55
ProMark-
2,
2001
12/12
0.14 10+10
-6
D
100
1
1.5 0.25 15 0.33
-
10/+60
Z-Xtreme,
1996
36
1.7
5+1·10
-6
D
0.1
-
30/+55
Ashtech
Z-
12
3.9
5+1·10
-6
D
18
-
40/+55
Z-Max,
2003
24/12
1.37
1
100
0.1
1.7
0.3
2
5
-
30/+55
Topcon
Legacy-E
GGD,
2000
40/20
0.68 2+1·10
-6
D
10
0.5
1
0.2
1
1
-
40/+60
Hi-Per,
2001
40/20
1.6 (1+2)+10
-6
D
10
0.5 <60 <10 <1 15/3
-
40/+55
Odyssey-
E
GGD,
2001
40/20
1.96 2+1·10
-6
D
10
0.5
<1 <0.2
1
1
-
10/+55
Trimble Navigation Ltd.
GPS
Total
Station
5700,
2001
24/12
3.8
5+1·10
-6
D 100
5
<1 <0.5 <15 2.5
-
40/+65
4600LS,
1995
12/12
1.4 (5+10)+10
-6
D
-
1
<1.5 <0.5 <15
<1
-
40/+65
GPS
5800,
2002
24/12
1.21 5+1·10
-6
D 100
5
<1 <0.5 <15 <2.5
-
40/+65
OAO «Rossiyskiy institut radionavigatsii i vremeni» (RIRV)
GEO-161,
2003
16
1.8 (5+10)+10
-6
D
1
<2.5
-
30/+55
KB «NAVIS»
SN-3601
14 (GLO,
GPS,L1)
4.5
2-3sm
1
3
1.5
7
-
20/+55
Trimble Navigation Ltd. kompaniyasi. Kompaniyaga 1978yili Charli
Trimbl tomonidan asos solingan. Kompaniya birinchi bo‘lib,
GPS kodida
ishlaydigan,fuqorolar ishlatishiga mo‘ljallangan bir chastotali Tuimble- 4000A
priyomnigini bozorga chiqargan. Trimble priyomniklari doim “sariq yashik”
konfiguratsiyasiga ega. Oxirgi vaqtlarda “yaщik”dan boshqa shakldagi modellari
ham ishlab chiqarilmoqda.
- 119 -
Trimble kompaniyasi topografik s’yomka, yuqori aniqlikdagi geodezik to‘r
barpo etish, dengiz va quriqlikda navigatsiya olib boruvchi, mashina va
mexanizmlarni boshqarishni nazorat qiluvchi, aniq vaqtni uzatish va saqlash va
boshqa turli vazifalarni bajaruvchi sputnikaviy apparatlarni ishlab chiqaradi. Bu
apparatlar qishloq xo‘jaligida ,transportda,
qurilishda, GIS yaratishda v ilmiy
tadqiqot ishlarda qo‘llaniladi va x.k. Oxirgi o‘n yillar davomida bir chastotali
4600LS va ikki chastotali 5700 priyomniklari
geodezik ishlarda juda ham
ommabop (3.6.1-rasm).
3.6.1-rasm. (4600LS) bir chastotali va (5700) ikki chastotali Trimble
Navigation Ltd. (AQSh) priyomniklari
Apparaturalarni aniqligini oshib borishi navigatsiya, topografik va mutloq
geodezik apparatlar orasidagi farqlarni yo‘qotib bormoqda. Geodezik apparatlar
fazoviy kodli-korrelyatsiyalangan (oddiy qilib aytganda “fazviy” apparatlar) va
kodsiz fazaviy bo‘lishi mumkin, ular radiointerferometr (“makrometr” tipida)
prinsipida ishlaydi.
Fazaviy priyomniklar kanallar soni bilan farqlanadi,
ular bir va ikki
chastotali bo‘lishi mumkikn, bir yoki ikki sputnikaviy radio navigatsiya
sistemasida ishlaydi. Ikki chastotali priyomniklar bir necha ming kilometr
masofada eng aniq o‘lchash natijalarini beradi. Ikki chastota bo‘lishi o‘lchash
natijalariga ionosfera ta’sirini aniq hisobga olishni ta’minlaydi.
Ikki chastotali fazaviy va kodli Trimble priyomniklarining oxirgi avlodlari
birinchi
chiqarilgan Trimble 4000Ssi priyomniklarining texnologiyasiga
asoslangan. Xuddi shu konfiguratsiya, mashinalarni boshqarish va mexanizmlarni
nazorat qilishga mo‘ljallangan
Trimble MS750da ishlatilgan.
- 120 -
3.6.2-rasm. Trimble 4700 priyomniki (http://www.trimble.com)
Bundan keyingi yana ikkita geodezik GPS priyomniklar
Trimble Total
Station 4700 (5.11-rasm) va
Trimble Total Station 4800. Bu priyomniklardan
ikkinchisi integrallangan asbob bo‘lib, unda barcha komponentlar (antenna,
priyomnikni o‘zi va UHF radioaloqa) bitta korpusga joylashtirilgan.
Trimble
Geomatics Office dasturiy ta’minoti ko‘p narsani o‘z ichiga olgan, keng qamrovli
dastur hisoblanadi.
Trimble komaniyasi har doim GIS dasturlarini qo‘llab quvvatlagan va unda
qo‘llaniladigan qator kuchli dasturiy mahsulotlarga ega bo‘lgan.
Bunday
darajadagi
boshlang‘ich priyomnik
Trimble GeoExplorer II bo‘lgan (3.6.3.a-rasm),
shu qatordagi apparatlar ichida eng yaxshisi
Trimble PathfinderPro(3.6.3b-rasm).
Bularda ishlatiladigan dastur Pfinder Office nomi bilan ma’lum.
3.6.3-rasm. Trimble Navigation firmasining apparaturalari:
a) Trimble GeoExplorer priyomnigi; b) Trimble PathFinderPro komplekti.
2002 yili Trimble Navigation kompaniyasi Trimble 5800 (5.13-rasm)
priyomnigini chiqardi. Bu hamma tomondan integrallangan, yuqori darajada
ishlab chiqarish qobiliyatiga ega bo‘lgan GPS priyomnigi.
Priyomnikda kabelni
yo‘qligi dala sharoitida ishlashda ancha qulaylik tug‘diradi. Ikki chastotali
- 121 -
priyomnik, antenna, radiomodem, ta’minot manbai bitta
blokka birlashtirilgan
bo‘lib, og‘irligi 1.2kgni tashkil etadi va bir qo‘lga joylashadi.
ACU nazoratlovchi
bilan ishlash uchun loyihalashtirilga bo‘lib, u bilan Bluetooth™ simsiz radioaloqa
bilan ulanadi. Priyomnik ichiga qo‘yilgan kichkina batareya to‘liq ish kuniga
yetadi. Priyomnik rangli ekranli nazoratlovchisi
ACU (xotirasi 128 Mb), shtanga
va ushlagichi bilan 3.57kg vaznga ega.
