Microsoft Word А4 син ва узгар doc

Download 1,4 Mb. Pdf ko'rish
bet	3/53
Sana	24.11.2023
Hajmi	1,4 Mb.
	#104790

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 53

Bog'liq
Elektr mashinalari

1.2-rasm. Induktiv yuklanish tavsifi 1.1-rasm. Salt ishlash tavsifi

Sinxron mashinalarning konstruksiyasiga oid umumiy ma’lumot
Quyida kam quvvatli va yirik sinxron mashinalar
konstruksiyalarining o‘ziga xos xususiyatlariga oid ma’lumot bilan
tanishamiz.
Ayon qutbli kam quvvatli elektromagnit qo‘zg‘atgichli sinxron
mashinaning tuzilishi 1.3-rasmda ko‘rsatilgan. Bunda rotorga tegishli
asosiy qismlar: val (12), unga mahkamlab joylashtirilgan ostov, ya’ni rotor
yarmosi (11), bunga o‘rnatilgan magnit qutblar, ya’ni qutb o‘zagi va
qutb uchligi (7), o‘zakning tashqarisida qo‘zg‘atish chulg‘ami (10),
mashinani sovitgich – ventilyator (14) hamda mashinaning qo‘zg‘atgich
tomoniga o‘rnatilgan kontakt halqalar (3)dan iborat.
Katta quvvatli (yirik) sinxron mashina (SM)larning ayrim qismlariga
juda katta mexanik va elektromagnit yuklamalar kuchli ta’sir qiladi.
Yuklamasining jadalligi bo‘yicha bu mashinalar boshqa hamma elektr
mashinalalaridan ustun turadilar. Shuning uchun ularda katta miqdorda
issiqlik ajralib chiqishi tufayli ularni jadallik bilan sovitish talab qilinadi.
E
0
=f(i
q
)
i
q
E
0
U
n
i
q0
b
v
E
R
U
1
=f(i
q
i
q
U
1
U
n
A
1.2-rasm. Induktiv yuklanish
tavsifi
1.1-rasm. Salt ishlash
tavsifi

6

Yirik sinxron mashinalar konstruksiyasiga ko‘ra turbogeneratorlar,
gidrogeneratorlar, sinxron kompensatorlar va sinxron motorlarga bo‘linadi.
Turbogeneratorlarning rotorlari (1.4,b-rasm) oliy sifatli, bolg‘alanib
yasalgan, yaxlit (ya’ni quyma) po‘latdan yasaladi; 1.4,c- rasmda noayon
qutbli sinxron generator rotori (shu jumladan, qo‘zg‘atish chulg‘amining
ko‘ndalang kesimi ko‘rsatilgan.
Eng katta quvvatli turbogenerator rotorining diametri (aylanish
chastotasi n=3000 ayl/min bo‘lganda) markazdan qochirma kuchlarni
cheklash maqsadida d
r
=1,21,25 m. dan oshmasligi, rotor tanasining
uzunligi esa, valning egilishini cheklash maqsadida l
r
=77,5 m. dan
oshmasligi kerak. Rotor (ya’ni qo‘zg‘atish) chulg‘amining tayyorlanishi
sovitish sistemasiga bog‘liq bo‘ladi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri ichki sovitish
sistemasida chulg‘am o‘tkazgichlarining ichida sovitish kanallari bo‘lib,
ulardan vodorod yoki distillangan suv o‘tib issiqlik aktiv zonadan sovitish
sistemasiga uzatiladi.
Issiqlik elektr stansiyalarida turbogeneratorlar o‘rnatilgan bo‘ladi va
ular n=3000 ayl/min (2p=2) aylanish chastota bilan ishlagani uchun

Download 1,4 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 53

Download 1,4 Mb.

Pdf ko'rish