Microsoft Word kompyuter lingvistikasi doc

Download 1.93 Mb. Pdf ko'rish
bet	34/117
Sana	22.02.2023
Hajmi	1.93 Mb.
	#43214

1 ... 30 31 32 33 34 35 36 37 ... 117

Bog'liq
Formal grammatika nazariyasi
G’arb va Sharq munosabatlarida Markaziy Osiyo mintaqasining o’rni., Xalqaro munosabatlarda geosiyosiy omillar va nazariyalar, Yevroosiyoning dunyo miqyosidagi o’rni, Atom va uning planetar modeli, 13-Delphida massivlar bilan ishlash algoritmlarga doir misollar, 6ab9bf0ac2cded7d354dc5779178fbaf Bank risklari, Bo`lim boshlig`il, ZAMONAVIY IQTISODIY O\'SISH MODELLARI , 5 Hududlar kesimida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari-Темпы роста производства продукции, Mavzu Temperaturani o’lchash Reja, 10- mavzu. Korrupsiyaga qarshi kurash mexanizmlari, 1-Mavzu Korrupsiya tushunchasi va korrupsiyaga qarshi kurashish, Mavzu Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiq etish Ishdan fayllar, Laboratoriya ishi №1 2 Mavzu Ikkilik sonlarni kompyuterda ifodala

transformand, operanddan transformandni hosil qiluvchi vosita (ravishdsh, sifatdosh,
harakat nomi yoki majhul nisbat shakllari) transformatsiya operatori deb atalai.
Transformatsion grammatika matematik lingvistika va kompyuter lingvistika
fanining rivojlanishida muhim ahamiyat kasb etadi. Birinchidan, transformatsion
grammatika tabiiy tillarning grammatikasini formallashtirish nazariyasi negizlarini
yaratishga asos bo’ldi. Ikkinchidan, transformatsion grammatika avtomatik tarjima
tizimining nazariy asosi sanaladi. Transformatsiya va derivatsiya jarayonlarining tabiiy
tillarga faol tatbiq etilishi avtomatik tarjima samaradorligini ta’minlaydi. Uchinchidan,
transformatsion grammatika til o‘qitishni modellashtirishda ham muhim ahamiyatga
42
Qarang: Хомский Н. Синтаксические структуры // Новое в лингвистике. Выпуск II. – М., 1962. – C. 412-
527.

41
molik.
43
To’rtinchidan, transformatsion grammatika tabiiy tillardagi paradigmatik va
sintagmatik munosabatlarning me’yoriyligi va grammatik to’g’ri va noto’g’ri jumlalarni
ajratishning aniq mezonlarini belgilaydi.
N.Chomskiy tavsiya etgan grammatikada gaplarni “tug’dirish” (hosil qilish)
uchun o’rin almashtirish qoidalaridan foydalaniladi. Chap qismda gapning struktur
komponenti simvollari joylashadi, o’ng qism esa ularning simvollarini o’rniga
almashuvchilar yoki simvollar zanjiri (birikuvi)dan iborat bo’ladi. Quyidagi jadvalda
ingliz tili uchun ayrim gapning struktur komponenti simvollari ko’rsatilgan:
5-jadval

№ Simvollar Simvollar
birikuvi
1
S – boshlang’ich simvol, u inglizcha “Sentence”
(“gap”) so’zining bosh harfidan olingan

S = NP + VP
2
VP – kesim guruhining simvoli, u inglizcha “Verb
Phrase” birikmasidan olingan

Download 1.93 Mb.

1 ... 30 31 32 33 34 35 36 37 ... 117

Download 1.93 Mb.

Pdf ko'rish