Mövzu №1 İnformasiya cəmiyyəti, onun xüsusiyyətləri

− Nümayış etdirici bir vasitə kimi istifadə olunur: bu halda müəllim 
qabaqcadan hazırladığı təqdimetmə materiallarını-çıxışını və ya müəyyən 
ixtisasa aid nümayiş xarakterli materiallarını təqdim edir; 
− Hər şagird öz kompüteri arxasında işləyir. Bu halda şagirdin yerinə yetirə 
biləcəyi işlərin və istifadə edəcəyi proqramların çeşidi çox genişdir. Həmin 
proqramların bəziləri aşağıda göstərilmişdir: 
❖ Müxtəlif fənn və ixtisaslar üçün tematik proqram və vasitələr (elektron 
dərsliklər, ensiklopediya və sorğu kitabları, təlim trenajorları, atlaslar, 
multimedia proqramları, testlər və s); 
❖ Adi proqram - redaktorlar (Word, Power Paint və s.) və ya şagirdlərin 
layihələndirmə fəaliyyətinin və nəşr işinin təşkili üçün xüsusi proqramlar; 
❖ Kompüterin başqa texniki avadanlıqlarla (skayner, rəqəmsal foto, mikrofon 
və s.) işini təmin edən xüsusi proqramlar; 
❖ İnternet şəbəkəsində lazımi məlumatların axtarışı üçün proqramlar. 
Təhsildə İKT-nin tətbiq edilə biləcəyi sahələrindən biri də peşə təhsili 
müəssisələrində avtomatlaşdırılmış kitabxananın yaradılmasıdır. Belə kitabxanada 
fondun, abonement haqqında məlumatın uçotunun avtomatlaşdırılması, kitabxana 
fondundan istifadənin analizi təmin olunur. Bu kitabxana, ilk növbədə, 
istifadəçilərin rahatlığına istiqamətlənmiş olur. Oxucu ona lazım olan ədəbiyyatın 
kitabxana fondunda olub-olmaması barədə məlumatı çox qısa müddətdə əldə edir. 
Təhsil müəssisəsində elektron kitabxana yaradılarsa, bu zaman evdə oturmaqla 
həmin kitabxanadan İnternet vasitəsilə istifadə etmək olar. 
İKT-dən istifadə etməklə idarəetmənin təşkili məsələsi bütün fəaliyyət sahələrinin 
menecmentinin, o cümlədən peşə təhsilinin aktual məsələlərindən biridir. Təhsilin 
idarə olunmasında İKT-dən istifadə idarəedici qərarların operativ verilməsinə, 
idarəetmənin keyfiyyətinin artırılmasına və kağızsız iş texnologiyasına gətirib 
çıxarır. Bu asrektdə yaradılması vacib olan peşə təhsili sahəsinin vahid informasiya 
mühitinin əhəmiyyəti xususi qeyd olunmalıdır. 
İKT vasitəsilə texniki peşə təhsili müəssisəsinin İnternet saytının yaradılması peşə 
məktəbi və reşə liseyləri qarşısında geniş imkanlar yaradır. Yaradılan saytda reşə 
təhsili müəssisəsi və onun maddi-texniki bazası haqqında, orada hazırlanan peşələr 
və onların xarakteristikaları haqqında, sagird qəbulu qaydaları və bunun üçün tələb 
olunan sənədlərin siyahısı, karyeralarını qura bilmiş məzunlar haqqında və s. bu 
kimi məlumatları orada yerləşdirməklə təhsil müəssisəsinin cəmiyyətdə nüfuz və 
hörmətini, ixtisaslı kadr hazırlığına sifarişlərin artırılması və məzunların işlə təmini 
işini yaxşılaşdırmaq olar. Bu istiqamətdə Qərb ölkələrinin təcrübəsini öyrənmək 
məqsədəuyğundur. Belə ki, Türkiyədə Milli Təhsil Nazirliyinin saytında 
yaradılmış xüsusi "e-məzun" səhifəsində məzunlar özləri haqqında, müxtəlif 
təşkilatlar vakant iş yerləri barədə məlumatları yerləşdirirlər. Beləliklə, bu sayt 
məzunların işlə təmin olunmasında və onların bir-biri ilə əlaqə saxlamasında 
mühüm rol oynayaraq, iqtisadi və sosial məsələlərin həllinə yardımçı olur. 

Yaradılacaq saytda şagird, məzun və digər istifadəçilər üçün açıq forumlar, virtual 
qəbul saatları təşkil etməklə onların rroblemlərini orerativ həll etmək, təklif və 
düşüncələrini bilməklə reşə təhsili müəssisəsinin işini əmək bazarının tələblərinə 
uyğun daha çevik şəkildə qurmağa imkan verəcəkdir. 
Tədris-istehsalat emalatxanasında, təlim təsərrüfatında istehsal olunan məhsulların 
satış sərgisini həmin saytda yerləşdirməklə müəssisənin büdcədənkənar vəsaitinin 
artırılmasını təmin etmək olar. 
Valideynlər övladlarının identifikasiya kodunu yığmaqla muvafiq saytdan onların 
dərsə davamiyyəti və müvəffəqiyyəti haqqında informasiyanı operativ əldə edə 
bilərlər. Bununla da keyfiyyətli kadr hazırlığında əsas şərtlərdən biri sayılan təhsil 
müəssisəsi və valideynin birgə fəaliyyətini təmin etmiş olarıq. 
İKT-nin tədris prosesinə inteqrasiyası şagirdlərin ev tapşırıqlarının, buraxılış 
işlərinin müdafiəsinin və s. təqdimatlar şəklində hazırlanmasını tədricən adi hala 
cevirəcək, onların gələcək peşə fəaliyyəti zamanı müxtəlif şəraitdə kompüter 
texnologiyasından sərbəst istifadə etmək vərdişlərini aşılamış olacaqdır. 
Dövlət Proqramının həyata keçirilməsi ölkənin texniki peşə təhsili sisteminin 
müasir İKT avadanlıqları ilə təmin olunmasına yönəlib. Beləliklə, texniki peşə 
təhsili sahəsində informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından istifadə, 
İnternet şəbəkəsinə qoşulma, məsafədən təhsilin təşkili, informasiya şəbəkəsinin 
yaradılması təmin olunacaq və peşə təhsili sahəsi üçün müəllim hazırlığına 
münasibət dəyişərək, onlarda informasiya mədəniyyətinin formalaşdırılmasına 
istiqamətlənəcəkdir. Butun bunlar mütərəqqi texnologiyalarda işləməyi, kompüter 
texnikasından sərbəst istifadə etməyi bacaran yüksək ixtisaslı kadrların 
hazırlanmasına zəmin yaradacaqdır. 

Download 5,57 Mb.