Vertikal va gorizontal qirqimlar
Qirqimlar kesuvchi tekislikning vaziyatiga qarab gorizontal tekisligiga
nisbatan joylashishganda vertikal va gorizontal qirqimlarga bo'linadi.
116
Agar kesish tekisligi gorizontal proyeksiya tekisligiga perpendikulyar bo'lsa,
u holda qirqim
vertikal
deb ataladi. Rasm. 7.14-da vertikal qirqim ko'rsatilgan.
7.14-rasm 7.15-rasm
Agar kesuvchi tekislik gorizontal proyeksiya tekisligiga parallel bo'lsa, u
holda qirqim
gorizontal
deyiladi. Rasm. 7.15-da gorizontal qirqim ko'rsatilgan.
Kesuvchi tekislikning frontal va profil proektsiya tekisliklariga nisbatan
holatiga qarab vertikal qirqimlar
frontal
va
profilga
bo'linadi.
Agar kesuvchi tekislik proektsiyalarning frontal tekisligiga parallel bo'lsa, u
holda bu qirqim
frontal
deb nomlanadi. Rasm. 7.16-da frontal qirqim ko'rsatilgan.
7.16-rasm
Agar kesuvchi tekislik proektsiyalarning profil tekisligiga parallel bo'lsa, u
holda qirqim
profil
deb nomlanadi. Rasm. 7.17-da profil qirqim ko'rsatilgan.
117
7.17-rasm
Og’ma qirqim
Agar jismda egri joylashgan bo'shliq elementlari bo'lsa, og’ma qirqim ishlatiladi.
Kesuvchi tekislik proyeksiya tekisliklaridan biriga, masalan, gorizontal
tekislikka nisbatan biror o’tkir burchak ostida bo’lsa, buyumda
og’ma qirqim
(qiya)
hosil bo’ladi.
Og’ma qirqimni chizmaning bo’sh joyiga joylashtirib, kerak bo’lganda burib
ko’rsatishga ruxsat etiladi. Bunda A-A belgi yonida ”burilgan” so’zi yoziladi. .
Agar kesuvchi tekisliklar o’zaro parallel bo’lmasa "burilgan" so’zi yozilmaydi.
Rasm. 7.18-da og’ma qirqim ko'rsatilgan.
7.18-rasm
burilgan
|
