124
7.26-rasm
Agar kesim chiqarilsa, unda, odatda, uzuq chiziq chiziladi. O’qlar
kuzatuvning yo'nalishini bildiradi. Ular uzuq
chiziqning tashqi uchlarida
joylashgan. O’qlarning tashqi tomonida rus alifbosining bir xil bosh harflari
qo'llaniladi. Kesimning yuqorisiga xuddi shu harflarni chiziqcha bilan yoziladi
(7.24, 7.26-rasm (A-A kesim)).
Chizmada har bir kesimning belgilash harflari mavjud.
Agar kesim simmetrik buyumda bo'lsa, u holda kesim chizig'ining davomiga
joylashtirilishi mumkin, shtrixpunktir chiziq bilan o'rnatiladi. Bunday holda, o'qlar
va harflar qo'llanilmaydi (7.27-rasm).
125
7.27-rasm
8-BOB. ESKIZLAR
8.1. Umumiy ma'lumot
Eskiz
- bu to'g’riburchakli proektsiyalash qoidalariga
binoan va tasvirlangan
buyumning nisbatiga mos ravishda, "qo'l bilan (chizma vositalaridan
foydalanmasdan)" ishlab chiqarilgan bir martalik foydalanishga mo'ljallangan,
mahsulotni ishlab chiqarish uchun barcha ma'lumotlarni o'z ichiga olgan rasm.
Agar eskiz bir necha marta ishlatilgan bo'lsa, unda chizma eskiz bo'yicha
bajariladi.
Buyum eskizlari qoida tariqasida quyidagi hollarda bajariladi:
• yangi jism dizayni ishlab chiqishda;
• agar kerak bo'lsa, jismlarning dizaynini tajribaviy versiyada takomillashtirish;
• ekspluatatsiya paytida uning ishlamay qolishi natijasida uning ishlab chiqarilishi
uchun.
Ishlab chiqarishda ko'pincha bir qismini to'g'ridan-to'g'ri
eskizdan qilish kerak,
shuning uchun uni muhim texnik hujjat sifatida ko'rib chiqish kerak.
Eskiz
126
ehtiyotkorlik bilan o'rganishni va standart tomonidan belgilangan jismlarning
chizmalarini bajarish uchun barcha qoidalarga rioya qilishni talab qiladi. Eskiz
millimetrli qog'ozga yumshoq qo'rg'oshin bilan qalam bilan qilingan, chiziqlar
tekis va ravshan bo'lishi kerak.
Aylana yoylarni sirkul
yordamida chizish mumkin, so'ngra qo'l bilan chizish
mumkin. Barcha yozuvlar chizilgan shriftda qilingan. Mutanosiblik ko'z bilan
belgilanadi, ammo eskizdagi o'lchamlar qismning haqiqiy o'lchamlariga mos
kelishi kerak. Har bir eskiz asosiy yozuv bilan birga keladi.
