• 8-BOB. ESKIZLAR 8.1. Umumiy malumot
    		•

    Muhandislik va kompyuter grafikasi




    Download 8,84 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet54/83
    Sana25.11.2023
    Hajmi8,84 Mb.
    #105189
    1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   83
    Kesimning belgilanishi 
    Kesim
    deb, buyumni birta yoki bir nechta tekisliklar bilan fikran kesganda 
    hosil bo’ladigan chizmaning tasviriga aytiladi. Kesimda kesuvchi tekislikda nima 
    bo’lsa, faqat o’shani ko’rsatiladi va kesimga tushgan yuza shtrixlanadi. Kesuvchi 
    tekislik deb, detalni fikran kesiladigan yordamchi tekislikka aytiladi.
    Kesim asosan, buyumning ko’ndalang kesimi chizmasini ko’rsatish uchun 
    qo’llaniladi. Joylashuviga qarab kesim tashqariga ustiga qo’yilgan va chiqarilgan 
    kesimlarga bo’linadi. Tashqariga chiqarilgan kesim deb detal tasviri konturidan 
    tashqarida joylashgan kesimga aytiladi (7.26-rasm). Ustiga qo’yilgan kesim deb, 
    bevosita chizmaning ko’rinishlarida joylashgan kesimga aytiladi (7.26-rasm). 
    Chiqarilgan kesimni buyum tasviri tushurib qoldirilgan joyda ham tasvirlash 
    mumkin. 
    a
    а 
      

    124 
    7.26-rasm 
    Agar kesim chiqarilsa, unda, odatda, uzuq chiziq chiziladi. O’qlar 
    kuzatuvning yo'nalishini bildiradi. Ular uzuq chiziqning tashqi uchlarida 
    joylashgan. O’qlarning tashqi tomonida rus alifbosining bir xil bosh harflari 
    qo'llaniladi. Kesimning yuqorisiga xuddi shu harflarni chiziqcha bilan yoziladi 
    (7.24, 7.26-rasm (A-A kesim)). 
    Chizmada har bir kesimning belgilash harflari mavjud. 
    Agar kesim simmetrik buyumda bo'lsa, u holda kesim chizig'ining davomiga 
    joylashtirilishi mumkin, shtrixpunktir chiziq bilan o'rnatiladi. Bunday holda, o'qlar 
    va harflar qo'llanilmaydi (7.27-rasm). 

    125 
    7.27-rasm 
    8-BOB. ESKIZLAR 
    8.1. Umumiy ma'lumot 
     
    Eskiz
    - bu to'g’riburchakli proektsiyalash qoidalariga binoan va tasvirlangan 
    buyumning nisbatiga mos ravishda, "qo'l bilan (chizma vositalaridan 
    foydalanmasdan)" ishlab chiqarilgan bir martalik foydalanishga mo'ljallangan, 
    mahsulotni ishlab chiqarish uchun barcha ma'lumotlarni o'z ichiga olgan rasm. 
    Agar eskiz bir necha marta ishlatilgan bo'lsa, unda chizma eskiz bo'yicha 
    bajariladi. 
    Buyum eskizlari qoida tariqasida quyidagi hollarda bajariladi:
    • yangi jism dizayni ishlab chiqishda; 
    • agar kerak bo'lsa, jismlarning dizaynini tajribaviy versiyada takomillashtirish; 
    • ekspluatatsiya paytida uning ishlamay qolishi natijasida uning ishlab chiqarilishi 
    uchun. 
    Ishlab chiqarishda ko'pincha bir qismini to'g'ridan-to'g'ri eskizdan qilish kerak, 
    shuning uchun uni muhim texnik hujjat sifatida ko'rib chiqish kerak. Eskiz 

    126 
    ehtiyotkorlik bilan o'rganishni va standart tomonidan belgilangan jismlarning 
    chizmalarini bajarish uchun barcha qoidalarga rioya qilishni talab qiladi. Eskiz 
    millimetrli qog'ozga yumshoq qo'rg'oshin bilan qalam bilan qilingan, chiziqlar 
    tekis va ravshan bo'lishi kerak. 
    Aylana yoylarni sirkul yordamida chizish mumkin, so'ngra qo'l bilan chizish 
    mumkin. Barcha yozuvlar chizilgan shriftda qilingan. Mutanosiblik ko'z bilan 
    belgilanadi, ammo eskizdagi o'lchamlar qismning haqiqiy o'lchamlariga mos 
    kelishi kerak. Har bir eskiz asosiy yozuv bilan birga keladi. 

    Download 8,84 Mb.
    1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   83




    Download 8,84 Mb.
    Pdf ko'rish