127
o’lchash aniqligiga qarab 2 guruhga bo’linadi. Birinchi guruh asboblari 0,5...1,0
mm aniqlikda o’lchaydi. Ikkinchi guruh asboblari 0,1...0,02 mm aniqlikda
o’lchaydi.
Metall chizg’ich
-o’lchanayotgan kattalikni bevosita aniqlaydi. Ular 150 mm
dan 1000 mm gacha bo'ladi (8.1-rasm,
a) Katta uzunliklarni o’lchash uchun
qayrilma lineykalar va egiluvchan po’lat lentalar ishlatiladi. Ular 2 metrli va katta
o'lchashli uzunliklarda ishlab chiqariladi. Po’lat lineyka va ruletka bilan o’lchash
aniqligi olchovchining mahoratiga bog’lik bo’lib u
0,5÷1 mm ni tashkil qiladi. 8.1-
rasm,
b da po’lat lineyka yordamida diametrlari teng va turlicha bo’lgan
teshiklarning o’qlari orasidagi masofalarni o’lchash ko’rsatilgan. Agar
teshiklarning diametrlari teng bo’lsa, o’qlar oralig`iga teng bo’lgan mn masofa
o’lchanadi. Aks holda, teshiklar teshiklar diametri nutromer bilan ulchanib,
lineykada o’lchangan ek masofaga teshiklar radiuslarining qiymatlarini qo’shib,
ikki teshik o’qlari orasidagi masofa aniqlanadi. 8.1-rasm,
f da pog`onali detal
uzunligi lineyka va uchburchakliklar yordamida o’lchash ko’rsatilgan.
