• Ijodiy faoliyat
  • N ismatova, O. Karimova davlat va huquq




    Download 2,12 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet22/106
    Sana26.01.2024
    Hajmi2,12 Mb.
    #146253
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   106
    Bog'liq
    Davlat va huquq asoslari. 11-sinf (2018, N.Ismatova, O.Karimova)

    Huquq tarixidan
    Nikoh shartnomasi ko‘p asrlardan beri xorijiy va milliy amaliyotda amal 
    qilib kelmoqda. Qadimgi Rimdayoq bo‘lg‘usi er-xotinlarning mol-mulki-
    ga oid bitimlar tuzilgan. Sharqiy va G‘arbiy Yevropa mamlakatlarida XVI-
    XIX asrlarda aholining turli qatlamlari o‘rtasida nikohdan oldingi kelishuv-
    lar keng tarqal gan. Er-xotin mol-mulkining shartnomaviy rejimini tartibga 
    soluvchi huquqiy vosita sifatida nikoh kontrakti institutining shakllanishi 
    XVIII asr ning oxiri–XIX asr ning boshlarida Fransiya, Angliya, Germaniya
    Avstriya va boshqa davlatlarda boshlangan.


    30
    subyektiv huquqlarga egaligini aniqlashi lozim. Gu-
    vohlantirilgan nikoh shartnomasi notarial idoraning 
    ish hujjatlarida saqlanishi ham muhim ahamiyatga ega 
    bo‘ladi va agar taraflarga berilgan nusxalar yo‘qotilsa, 
    ular o‘zlarining huquqlarini tasdiqlash uchun notarial 
    arxivga murojaat qilishlari va nikoh shartnomasining 
    dublikatini olishlari mumkin. 
    Er va xotinning mol-mulki huquqiy tartibini belgi-
    laydigan nikoh shartnomasining shartlari uning maz-
    munini tashkil qiladi. Nikoh shartnomasi shartlarida 
    tomonlarning nikohda va u bekor bo‘lganida er va xo-
    tin mulkiy munosabatlarining muhim jihatlari bo‘yicha 
    nizomlar qayd etiladi. Qoidaga ko‘ra, nikoh shartnoma-
    si er va xotinning mavjud mol-mulkiga nisbatan ham, 
    bo‘lg‘usi mol-mulkiga nisbatan ham tuzilishi mumkin. 
    Nikoh shartnomasiga er va xotin quyidagi qoidalarni ki-
    ritishga haqlidirlar: 
    Î
    o‘zaro moddiy ta’minot berish; 
    Î
    oila хarajatlarini taqsimlash; 
    Î
    bir-birining daromadida ishtirok etish; 
    Î
    boshqa shaxslar bilan mulkiy shartnomalar tu-
    zish; 
    Î
    birgalikda tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ulla-
    nish bo‘yicha o‘z huquq va majburiyatlarini bel-
    gilab olish; 
    Î
    nikohdan ajralganda er va xotindan har biriga 
    beriladigan mol-mulkni aniqlab olish; 
    Î
    er va xotinning mulkiy munosabatlariga oid 
    bosh qa qoidalar. 
    Nikoh shartnomasi er-xotinning kelishuvi bi-
    lan istalgan vaqtda o‘zgartirilishi yoki bekor qilinishi 
    mumkin. Nikoh shartnomasi qanday shaklda tuzilgan 
    bo‘lsa, uning o‘zgartirilishi yoki bekor qilinishi ham 
    Ijodiy faoliyat
    Aziz va Shohis-
    ta turmush 
    davrida nikoh 
    shartnomasini 
    rasmiylashtir-
    moqchi bo‘ldilar. 
    Ular nikoh 
    shartnomasi tu-
    zayotgani to‘g‘ri-
    sida o‘z kreditori-
    ni (kreditorlarini) 
    xabardor qilishla-
    ri shartmi?


    31
    shunday shaklda amalga oshiriladi. Nikoh shartno-
    masini bajarishdan bir tomonlama bosh tortishga yo‘l 
    qo‘yilmaydi. Nikoh shartnomasi er-xotindan birining 
    talabi bilan O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodek-
    sida belgilangan asoslar va tartibda sudning hal qiluv 
    qarori bilan o‘zgartirilishi yoki bekor qilinishi mumkin.

    Download 2,12 Mb.
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   106




    Download 2,12 Mb.
    Pdf ko'rish