91
Bilim esa o‘z navbatida, «qanday» degan so‘z bilan
boshlanadigan savollarga javob ko‘rinishida namoyon
bo‘ladi. Demak, axborotdan foydalanish bilim olishning
o‘zgargan shaklidir.
Axborotlashtirish qoidalarini buzish
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi
fuqarolarning axborotga bo‘lgan huquqlarini e’tirof
etgan holda, uning asosiy mazmunini bir qancha nor-
malarda belgilab beradi. Lekin ba’zida berilgan huquq-
dan to‘g‘ri foydalanmaslik oqibatida ham huquqiy
javobgarliklar kelib chiqadi. Masalan,
kompyuter ti-
zimidan foydalanishga ruxsati bo‘lgan shaxs tomo-
nidan ushbu tizimdan foydalanish qoidalarining bu-
zilishi oqibatida kompyuterdagi axborot yo‘qolsa,
to‘sib qo‘yilsa, kompyuter uskunasining ishi buzil-
sa, u Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning
155
1
-moddasiga ko‘ra javobgarlikka tortiladi.
Xat-yo-
zishmalar, telefonda so‘zlashuv, telegraf xabarlari yoki
boshqa xabarlarning sir saqlanishi tartibini buzish esa
Axborot – bu biz-
ning tashqi dunyo-
ga
moslashish
jarayonida undan
oladigan ma’lu-
motlarni o‘zida
ifoda etadigan
tushunchadir.
N. Viner,
Kibernetika
fanining asoschi-
laridan biri
Sir tutiladigan
fan-texnika, ish-
lab
chiqarish,
iqtisodiyot,
savdoga oid yoki
boshqa shu kabi
axborotni egasi-
ning roziligisiz
oshkor
qilish
yoki undan foy-
dalanish maqsa-
dida har qanday
usulda to‘plash
ham jinoiy javob-
garlikka
tortilish
uchun asos bo‘li-
shi mumkin.
Hech kim insonning shaxsiy yoki oilaviy hayotiga
o‘zboshimchalik bilan aralashishi, insonning uy-joyi
daxlsizligiga, uning xatlaridagi sirlarga yoki or-nomu-
si va sha’niga o‘zboshimchalik
bilan tajovuz qilishi
mumkin emas. Har bir inson ana shunday arala shish
yoki tajovuzdan qonun yo‘li bilan himoyalanish
huquqiga egadir.