101
Protsessual moliyaviy-huquqiy munosabatlar
davlat
pul jamg‘armalarini taqsimlash tartibi, ulardan foydala-
nishni nazorat qilish shakl va uslublarini belgilash mu-
nosabati bilan yuzaga keladi.
Moliyaviy-huquqiy munosabatlar o‘z
obyektlariga
ega. Bu obyektlar, eng avvalo,
pul va pul majburiyat-
laridir, ammo faqat bu bilan kifoyalanmay, ularga pul
mab lag‘larining to‘planishi va sarflanishini ta’minlovchi
tartib-qoidalar, moliyaviy munosabat ishtirokchilarining
qonun doirasidagi xatti-harakati ham kiritilishi mumkin.
Moliyaviy-huquqiy munosabatlar ikki tomonlama
munosabat bo‘lib, unda majburiyatlarning bajarilishi-
ni hammadan va har doim talab qilish vakolatiga ega
bo‘lgan davlat (uning moliya, soliq, kredit muassasala-
ri), ikkinchi tomondan esa
moliyaviy-huquqiy normalar
qaratilgan boshqa shaxslar (davlat va jamoat idoralari,
yuridik va jismoniy shaxslar) ishtirok etadi.
Moliyaviy-huquqiy munosabatlar – munosabat
obyekti,
munosabat subyekti, munosabat mazmunini
tashkil etadi.
Moliya huquqi normalari talablari
moliya
viy-
huquqiy munosabatlarning ko‘p turliligi orqali ro‘yobga
chiqib, ushbu munosabatlarning tegishli subyektlarisiz
yoki qatnashchilarisiz ularning mavjud bo‘lishi mumkin
emas.
Moliya huquqida an’anaviy ravishda moliya
huquqiy subyektlarining uchta asosiy guruhi ajratiladi.
Pul munosa-
batlari markaz-
lashtirilgan va
markazlashti-
rilmagan pul
mablag‘lari
jamg‘armalarini
yaratish
va ular-
dan foydalanish
bilan bog‘liq
holda yuzaga
keladi.
Moliyaviy-
huquqiy muno-
sabatlar davlat
hokimiyati xusu-
siyatisiz mavjud
bo‘lishi mumkin
emas.
