Namangan Institute of Engineering and Technology
nammti.uz
10.25.2023
Pg.288
tadqiqotlar olib borilmoqda. Ushbu yo‘nalishda, jumladan, ipak qurti ozuqa bazasini kuchaytirish,
qurt boqish va pilla terish hamda uni dastlabki ishlash, xususan, pilla g‘umbagini jonsizlantirish
hamda pillani quritishning resurstejamkor va inson omilini kamaytiradigan usul va vositalarini
yaratish bo‘yicha tadqiqotlar ustivor hisoblanmoqda. Shu bilan birga, ipak qurtini takroriy boqish
orqali pilla etishtirish xajmini oshirish, sanoatda pilla etishtirishni keng tadbiq qilish, pillani saqlash
va etkazib berishni yangi usul va uslublarini ishlab chiqish, xom ipak sifatini yaxshilashga qaratilgan
hamda pilla chuvishning ratsional rejimlarini yaratish bo‘yicha olib borilayotgan tadqiqotlar dolzarb
vazifalardan hisoblanmoqda.
Ipak yetishtirish juda sermashaqqat, inson omili ko
ʻ
p ishtirok etadigan, qo
ʻ
l mehnati, vaqt va
sarf-xarajat hamda bilim va malaka talab etadigan, nozik jarayondir. Dunyo bozorida o
ʻ
rni va nufuzi
yuqori bo
ʻ
lgan ipak yetishtiruvchilari mavjud imkoniyatlardan to
ʻ
la foydalangan holda ipak ishlab
chiqarishni sanoatlashtirish, maxsulot xajmini oshirish, tannarxini kamaytirish va xom pillaga
dastlabki ishlov berish texnologik jarayonlarida ipak sifat ko
ʻ
rsatkichlariga salbiy ta
ʼ
sir etuvchi
omillarni aniqlash va bartaraf etish masalalariga jiddiy e
ʼ
tibor qaratmoqdalar. Bu borada, ipak qurti
ozuqa bazasini kuchaytirish, qurt boqish va pilla terish hamda uni dastlabki ishlash, xususan, pilla
g
ʻ
umbagini jonsizlantirish hamda pillani quritishning resurstejamkor va inson omilini kamaytiradigan
usul va vositalarini yaratish muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Mamlakatimizda so
ʻ
nggi yillarda pillachilik sohasini rivojlantirish, ipak mahsulotlari
assortimentini kengaytirish, shuningdek, pillachilik tarmog
ʻ
i korxonalarining eksport va investitsiya
faoliyatini har tomonlama qo
ʻ
llab-quvvatlash bo
ʻ
yicha kompleks chora-tadbirlar amalga
oshirilmoqda. O
ʻ
zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi “2022 — 2026-
yillarga mo
ʻ
ljallangan yangi O
ʻ
zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to
ʻ
g
ʻ
risida” PF-60- sonli
Farmonida, xususan, “...to
ʻ
qimachilik sanoati mahsulotlari ishlab chiqarish hajmini 2 baravarga
ko
ʻ
paytirish, ...mehnat unumdorligini oshirish dasturlarini keng joriy qilish, ...sanoat tarmoqlarida
yo
ʻ
qotishlarni kamaytirish va resurslarni ishlatish samaradorligini oshirish” vazifalari belgilab
berilgan [2]. Ushbu vazifalarni amalga oshirishda xom ipak ishlab chiqarishni ko
ʻ
paytirish va
samaradorligini oshirish, jumladan, pillaga dastlabki ishlov berishda, pilla g
ʻ
umbagini jonsizlantirish
va pillani quritish jarayonlari parametrlarini optimallashtirish va unda qo
ʻ
llaniladigan uskunalarni
mexatronik tizim orqali nazorat qilish va boshqarish bugungi kunda pilla sanoatidagi dolzarb
muammolardan sanaladi.
O
ʻ
zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi “2022-2026-yillarga
mo
ʻ
ljallangan yangi O
ʻ
zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to
ʻ
g
ʻ
risida” PF-60-sonli Farmoni [2],
“Pillachilik tarmog
ʻ
ida ipak qurti ozuqa bazasini rivojlantirish bo
ʻ
yicha qo
ʻ
shimcha chora-tadbirlar
to
ʻ
g
ʻ
risida”gi 2020-yilning 17-yanvardagi PQ-4567-sonli [3] va “Pillachilik tarmog
ʻ
ida chuqur qayta
ishlashni rivojlantirish bo
ʻ
yicha qo
ʻ
shimcha chora-tadbirlar to
ʻ
g
ʻ
risida”gi 2019-yil 31-iyuldagi PQ-
4411-sonli qarorlari [4] “Ipakchilik tarmog
ʻ
ini yanada rivojlantirish bo
ʻ
yicha chora-tadbirlar
to
ʻ
g
ʻ
risida”gi 2023-yil 24-fevraldagi PQ-73-sonli qarorlari [5] va hamda mazkur faoliyatga tegishli
boshqa mayoriy – huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishga ushbu tadqiqot
muayyan darajada xizmat qiladi.
