- 39 -
Konussimon razvertkalar tsilindrsimonlariga
qaraganda
birmuncha
og’ir
sharoitda
ishlatiladi. To’g’ri tishlarining ko’ndalang
ariqchalari qirindilarni
butun tish uzunligi
bo’ylab chiqarib tashlash imkonini beradi. Bu
esa kesish jarayonida sodir bo’ladigan
kuchlanishni kamaytiradi.
Dag’al
razvertkalashda
metall
qatlamining kattagina qismi olib tashlanadi.
SHuning
uchun
ularni
qirindilarni
maydalaydigan
qilib
pog’onali
holda
tayyorlanadi. To’g’ri tishli razvertkalarda
qirindi maydalaydigan ariqchalar bo’lmaydi.
Dastakli tsilindrsimon
razvertkalar bilan
3-
60 mm gacha bo’lgan teshiklarga ishlov
berish mumkin. Aniqlik darajasi bo’yicha ular
1,2 va 3 tarzda raqamlangan.
Razvertkalash usullari
Razvertkalash hamma vaqt parmalash va zenkerlashdan keyin bajariladi. Teshikka
ishlov berishda parma yoki zenkerning o’lchami dag’al ishlov berishda 0,25-0,5 mm, toza
ishlov berishda esa 0,05-0,015 mm qo’yim qoldirilishidan keyin kelib chiqib tanlanadi.
Razvertkalashda surish va kesish tezligi teshik sirtining g’adir-budirligiga katta ta’sir
ko’rsatadi. Sirtning sifatiga qancha katta talab qo’yilsa, kesish tezligi va surish shuncha kichik
bo’lishi kerak. SHuni yodda tutish kerakki,
25 mm gacha bo’lgan teshiklarga oldin dag’al,
keyin esa toza ishlov berilishi kerak.
25 mm dan katta bo’lganlariga avval zenker, so’ngra
dag’al va toza razvertkalar bilan ishlov beriladi.
Razvertkalashning g’adir-budirligi, aniqligiga moylash va sovutish katta ta’sir
ko’rsatadi. Sovutilmagan va moylanmagan holda
razvetkalashda teshik notekis, g’adir-budir
bo’lib chiqishi, razvertka teshikda siqilib qolishi natijasida asbob sinishi mumkin. SHuning
uchun ham razvertkalashda moylash-sovutish suyuqliklaridan keng foydalaniladi.
