|
Reagentlar konsentratsiyasini o„zgartirib reaksiya tartiblarini aniqlash
|
| bet | 42/91 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 0,73 Mb. | | #105837 |
Bog'liq Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instit-fayllar.orgReagentlar konsentratsiyasini o„zgartirib reaksiya tartiblarini aniqlash.
Tezlik qonuni ma’lum bo‘lishidan oldin reaksiya tartiblari topilgan. Haqiqiy reaksiyaga nazar solishdan oldin, A va V moddalar orqali bir reaksiyani ko‘rib chiqamiz: А2B >< I)
Tezlik qonuni umumiy ko‘rinishda quyidagicha bo‘lar edi
tezlik = кШт1ВГ
m va n konstantalarni topish uchun biz bir qancha tajribalar o‘tkazamiz, bunda biz bir reagent konsentratsiyasini o‘zgartiramiz, boshqasi esa doimiy bo‘ladi va har bir holat uchun boshlang‘ich tezlikka ta’sirini o‘lchaymiz. 16.2 jadvalda natijalar keltirilgan.
7.1 jadval.
A va V o„rtasidagi reaksiya uchun bosh
| | | |
ilang„ich tezlik
| | | |
Tajriba
|
Boshlang‘ich
tezlik
|
Boshlang‘ich
[A]
|
Boshlang‘ich
[Bl
|
1
|
1.75x10 J
|
2.50 X1O“2
|
3.00X10“2
|
2
|
3.50X10"3
|
5.00 X10-2
|
3.00 x 10“2
|
3
|
3.50X10"5
|
2,50 X1O“2
|
6.00x10"'
|
4
|
7.00Х1СГ3
|
5.00x10"2
|
6.00X10"'
|
Bu erda A2 A ning ikkinchi tajribadagi konsentratsiyasi va V1 V ning birinchi tajribadagi konsentratsiyasi. k konstanta va V ning konsentratsiyasi o‘zgarmaganiuchun ularni qisqartirish mumkin:
bo‘lib quyidagini olamiz 2.00=(2.00)m demak m=1. Shu sababdan, reaksiya A bo‘yicha birmchi tartibda, chunki A ning konsentratsiyasi ikki marta oshsa, tezlik ham ikki marta ortadi.
V ning tartibi n ni topish. n ni topish uchun biz 1 va 3 tenglamalarni bir biriga bo‘lamiz, chunki ularda A o‘zgarmaydi va V ikki martta ortadi:
4a]t[b]?
[Bg /.[BLY
Yuqoridagi kabi k konstanta va A konsentratsiyalar o‘zgarmagani uchun ularni qisqartiramiz va quyidagini olamiz:
WM =№ =/[B].A
M 4b] J
IT
Qiymatlar qo‘yilganida esa
3.50xl0~J mol/L‘S / 6.00X10"- mol/L
1.75 x 10"3 mol/L-s \3.00xl0"2 mol/L
bo‘lib quyidagini olamiz 2.00=(2.00)n demak n=1. SHu sababdan, reaksiya V bo‘yicha ham birinchi tartibda, chunki A ning konsentratsiyasi ikki marta oshsa, tezlik ham ikki marta ortadi. Ushbu xulosani 4 tajriba orqali tekshirishimiz mumkin: agar ikkala [A] va [B] lar ikki marttaga ortsa, tezlik 4 barobar ortishi kerak va shunday bo‘ldi ham. Demak, m va n lar 1 ga teng bo‘lgan tezlik qonuni
tezlik=k[A][B]
shuni ham qayd etib o‘tish joizki, V ning reaksiya tenglamasidagi koeffitsienti 2 bo‘lsa ham, u bo‘yicha reaksiya tartibi 1 ga teng. Bu esa yana bir bor reaksiya tartibini tajribadan aniqlash kerakligini anglatadi.
Keling endi azot monoksidi va kislorod orasidagi reaksiyani (kislotali yomg‘ir hosil bo‘lishi va sanoatda azot kislota olishning muhim bosqichlaridan biri) ko‘rib chiqamiz:
O3(#) + 2NO(g) —> 2NO2G?)
|
| |
