• E = Ej,l,Ek2,...fikf
  • 8.4. Elektr maydonida vodorod atomining energetek sathlarini ajralishi
  • ( E ) = E l + W n ~ E , W n „




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet154/240
    Sana08.01.2024
    Hajmi9,41 Mb.
    #132633
    1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   240
    ( E ) =
    E l + W n ~ E , W n „.
    Wlx, E l + W 21- E , .
    ..W4
    Ж
    w
    hi’
    ,El + W fif - E
    =
    0
    .
    (8.45)
    Hosil bo‘ lgan 
    E
    ga 
    nisbatan tuzilgan /. darajali algebraik 
    tenglamaning ildlzlari quyidagicha bo‘ ladi:
    E = Ej,l,Ek2,...fikf
    (8.46)
    matrik elementlar kichik boiganligi sababli, bu olingan ildizlar bir- 
    biriga yaqin joylashgan bo‘ ladi. Demak, g ‘ alayonlanish natijasida 
    aynigan holat bir qator bir-biriga yaqin joylashgan sathlardan iborat 
    bo‘ ladi va bunda aynish holatlar yo'qoladi. Agarda (8.46) dagi bir necha 
    ildizlar bir-biriga teng boisa, u holda aynish qisman y o ‘ qolgan bo‘ ladi.
    Nolinchi yaqinlashishdagi aniq to‘ lqin funksiyani hosil qilish 
    uchun cheksiz k o‘p chiziqli kombinatsiyalar ichida (8.44) tenglamaga 
    tegishli bo‘ lgan c*”' koeffitsiyentlar uchun funksiyalar to'plamini tanlab 
    olish kerak:
    (8.47)
    Endi (8.45) tenglamani yechib, har bir (8.46) dagi ildizni qiymatini
    (8.44) dagi tenglamaga qo‘ yish kerak. Bu orqali cj"' koeffitsiyentlar 
    aniqlangan bo‘ ladi va olingan natajani (8.47) qo‘ yib, nolinchi 
    yaqinlashishda izlanayotgan to iq in fimksiyalari aniqlanadi.
    8.4. Elektr maydonida vodorod atomining energetek sathlarini 
    ajralishi
    Elektr maydon ta’ sirida atom spektr chiziqlarining ajralishi Shtark 
    effekti deyiladi. 1913-yilda I. Shtark elektr maydon ta’ sirida vodorod 
    atomida Balmer seriyasi chiziqlarining ajralishini kuzatdi. Agar elektr 
    maydon yetarlicha za if b oisa va bu maydon ta’ sirida yuzaga keladigan
    244


    qo‘ shimcha energiya atomning g'alayonlanmagan energiya sathlari 
    orasidagi masofalarga nisbatan kichik bo‘ lsa, u holda sathlar ajralishini 
    g ‘ alayonlanish nazariyasi asosida hisoblash mumkin.
    Odatda, atomning ichki elektr maydoni tashqi maydonga nisbatan 
    juda katta bo‘ ladi. Masalan, vodorod atomida birinchi Bor orbitasi 
    uchun Kulon maydonining kuchlanganligi
    ^ = 4 = 5,13-10n-

    m
    bo'ladi. Shuning uchun atomning tashqi elektr maydoni ta’ sirida olgan 
    qo‘ shimcha potensial energiyasini


    Download 9,41 Mb.
    1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   240




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    ( E ) = E l + W n ~ E , W n „

    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish