• 8.8. Dipol nurlanishi uchun tanlash qoidalari
  • Nazariy fizika kursi




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet173/240
    Sana08.01.2024
    Hajmi9,41 Mb.
    #132633
    1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   240
    (8.121)
    n
    natija olinadi. Agarda 
    Dm

    elektr moment vektori va 1 yoru giik
    maydonining polarizatsiya y o ‘ nalishi orasidagi burchakni 
    orqali 
    belgilansa, 
    kattalik uchun quyidagi natijaga kelinadi:
    Р.Ш
    =
    cosl
    <8122>
    Ushbu formula yordamida o'tish ehtimolliklarini hisoblash mumkin 
    b o iib , qaralayotgan atom sistemaning xossalari bilan aniqlanadigan Dm

    elektr moment matritsasini bilishning o ‘ zi kifoya.
    8.8. Dipol nurlanishi uchun tanlash qoidalari
    A vvalgi paragrafda ko‘ rsatildiki, tashqi elektromagnit maydon 
    ta’ sirida o ‘ tish hodisalarining ro‘y berilish ehtimolligi kiritilgan Dm„ 
    elektr momentlarining qiymatlarini nolga teng boim asligiga b o g iiq lig i 
    aniqlangan 
    edi. 
    Aslida 
    qaraganimizda, 
    ushbu 
    matrik 
    element 
    holatlaming ko‘p kombinatsiyasi uchun nolga teng b o ia d i va bu 
    hollarda berilgan holatlar uchun o ‘ tish ta’ qiqlangan b o iib , uning 
    ehtimolligi nolga teng boiadi. Masalan, ikkala 
    En
     
    va 
    Em
     
    holatlaming 
    mavjudligiga qaramasdan, yoru giik ta’sirida 
    E„
     
    holatdan 
    Em
     
    holatga
    265


    o ‘tish amalga oshmasligi ham mumkin, tegishli bo‘ lgan co„, ehastotali 
    yorug‘ lik na yutiladi va na nurlanadi. Faqat muayyan hollardagina 
    matrik element noldan farqli boiishi mumkin va bunda holatlar orasida 
    o lish ehtimolligi sodir boiadi. Bu o ‘tishlar taqiqlanmagan olishlar deb 
    nomlanadi va Dmn kattalik olish ning dipol momenti deyiladi. 
    Elektromagnit nurlanish vujudga kelishi uchun atom holatining 
    nurlanishgacha va nurlanishdan keyingi kvant xarakteristikalari, tanlash 
    qoidalari deb ataluvchi qoidalarga bo'ysinishi kerak. Boshqacha 
    aytganda, qandaydir qoidaga binoan 

    Download 9,41 Mb.
    1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   240




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish