• L = L ( p y , p r , p z , x , y , z ) b o ia d i. Istalgan fizik kattalikning o ‘rtacha qiymatini qanday hisoblash mumkinligini I
  •  Fizik kattaliklaming o‘rtacha qiymatlari va operatorlari




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet37/240
    Sana08.01.2024
    Hajmi9,41 Mb.
    #132633
    1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   240
    2.2. Fizik kattaliklaming o‘rtacha qiymatlari va operatorlari 
    orasidagi bogianish
    Kvant 
    mexanikasida operatorlar q oilanishining asosiy g ‘oyasi 
    shundan iboratki, har bir fizik kattalikka uni tavsiflovchi chiziqli va o ‘z- 
    o ‘ziga qo‘shma operator moslashtiriladi, y a’ni istalgan fizik kattalik 
    biror operator yordam ida ifodalanadi:
    L ^ L .  
    (2-6)
    M asalan, 
    r radius-vektorga uni ifodalovchi 
    r , 
     
    o ‘qi 
    b o ‘yicha
    impuls komponentasi />. ga esa P , ~ -ih ~ 
    operator moslashtiriladi,
    yoki L = L(px, p y, p2, x, y, z) impulslar va koordinatalar funksiyasi bo ‘ lgan 
    L klassik kattalik berilgan b o is a , u holda L chiziqli va o ‘z-o‘ziga 
    qo‘shma operatoming k o ‘rinishi
    L = L ( p y , p r , p z , x , y , z )
    b o ia d i.
    Istalgan fizik kattalikning o ‘rtacha qiymatini qanday hisoblash 
    mumkinligini 
    I bobning 1.11- b o iim id a k o ‘rib chiqdik, buning uchun 
    zarrachaning holatini tavsiflovchi to iq in funksiya va shu fizik 
    kattalikka mos keluvchi operatorni to ‘g ‘ri tanlab olish kerak.
    61


    0 ‘lchanayotgan 
    fizik 
    kattaliklar 
    bilan 
    operatorlar 
    o ‘rtasidagi 
    bog‘lanishniy/to‘lqin funksiyasi orqali ifodalash uchun ansambldagi 
    L 
    kattalikning o ‘rtacha qiymatini hisoblash formulasidan foydalaniladi. 
    Kvant 
    mexanikasida 
    у/ 
    to ‘lqin 
    funksiyasi 
    orqali 
    ifodalangan 
    ansambldagi chiziqli va o ‘z-o‘ziga q o ‘shma operatorga mos keluvchi 
    kattalikning o ‘tacha qiymati ushbu
    1 = jn f‘L\ffdx 
    (2.7)
    formula orqali aniqlanadi. operatom ing (2.4) dagi o ‘z-o ‘ziga q o ‘shma 
    xossasiga asoslanib, (2.7) ifodani ekvivalent ko ‘rinishda yozish 
    mumkin, y a ’ni
    Z ^ j y / L Y d x  
    (2.7’)
    Bu formulani hosil qilishda (2.4) da 
    =y/‘, u2 =y/ teng deymiz hamda
    (2.7) va (2.7’) ni taqqoslash natijasida

    Download 9,41 Mb.
    1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   240




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Fizik kattaliklaming o‘rtacha qiymatlari va operatorlari

    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish