Demineralizatorning ishlash printsipi quyidagicha: a) Neft tarkibidagi tuzlarni suvda diffuziyalanishini ta’minlash. Buning uchun
qaynoq suv bir necha joydan neft tarkibiga purkaladi va emultsiyalangan “neft-
suv” aralashmasi demineralizatorga yuboriladi. Suvning umumiy miqdori 3 - 6
% ni tashkil etib, aralashtirgich yordamida aralashtirib turiladi.
b) Suv tomchilarini elektrokoalestsensiyalash suvning neftdagi emulsiyasi
uzluksiz neft fazasida suv tomchilarining tarqalishidan hosil bo‘lgan 1/9 mikron
o‘lchamdagi zarrachalardan iborat. Bu zarrachalarni neft tarkibidan ajratish
uchun gravitasion ta’sir tufayli yiriklashtirilib, suvni qatlam holiga o‘tkaziladi.
Suv tomchilarini o‘zaro birikib yiriklashuvi –koalestsensiya hodisasi deyiladi.
Bunga quyidagi omillar to‘sqinlik qilishi mumkin :
-
juda yuqori tezlikda neft va suvni aralashtirish natijasida barqaror emultsiya
hosil bo‘lishi;
-
suv tomchilarining o‘zaro qo‘shilishini qiyinlashtiruvchi moddalar (naftenlar
va temir sulfidi) ni tomchilar atrofida yig‘ilib qolishi;
Aksariyat hollarda yuqoridagi omillar ta’sirini kamaytirish suv va tuzni ajratib
olish uchun elektrokoalestsensiya usulidan foydalaniladi.
Elektrokoalestsensiyaning asosiy vazifasi suv molekulasi qutbliligidan
foydalanib, ularni birlashtirishdan iborat. Suv molekulalarida kislorod atomi (b
-
)
zaryadga, vodorod atomlari (b
+
) zaryadlanib qutbli tuzilishga ega. 3.1-rasmda
31
suvda Na
+
, Mg
+2
, Ca
+2
, Cl
-
ionlari erishi tufayli uning qutbliligi yanada ortadi
va tashqi elektr maydoni ta’sirida “dipol-dipol” o‘zaro ta’sir sababli
tomchilarning qo‘shilishi tezlashishi ko`rsatilgan (3.1-rasm).
3.1-rasm. Tomchilarning qo‘shilishi
