|
Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti professional ta
|
| bet | 8/11 | | Sana | 02.11.2022 | | Hajmi | 7.65 Mb. | | #28766 |
Bog'liq 15-mavzu ФизЛБ1, работа123, FunMath4, 10-maruza, 965416ae292b71f29a22975a0379f48c, Salman Paper216-shakl
17-shakl15
18-shakl
loyihalangan deyish qabul qilingan. Masalan, 16-shakldagi detalning vazni (og'irligi)ni kamaytirish maqsadida uning shakli (geometriyasi) qisman dizayn talabida o'zgartirilgan. Natijada u 16-shakl, a, b. d va e lardagi ko'rinishga o'zgardi.
Detalga kiritilgan o'zgartirish chizma orqali amalga oshirilsa, chizmani qayta ijodiy loyihalash deyliadi. Detal shaklini fikran o'zgartirish, uning qayta ijodiy loyihalangan holatini tasavvur qilish fikrlash qo'z- g'aluvchanligini o'stiradi. Chizmada ijodiy loyihalash elementlarini kiritish orqali turli muammolarni yechish munkin bo'ladi.
17-shakl, a da detal B ning A chiqig'i bo'lib, uning chizmasi 17-shakl, b da ko'rsatligan. A chiqig'ini B ning hisobiga xuddi o'shanday shakl va o'lchamdagi chuqurcha (ariqcha, paz) ga almashtirish lozim bo'lsa, 17-shakl, d dagi ko'rinishga o'tadi. Bu yerda A chiqiq ariqchaga almashtirildi, 18-shakl, a da berilgan detalning silindrik chiqig'i va asosining chap tomonidagi o'yiq xuddi o'shanday shakl va o'lchamdagi silindrik teshik va prizmatik chiqiqqa almashtirilgan ko'rinishi 18-shakl, b da ko'rsatilgan. Endi ikkala a va b tasvirlar bir-biriga (b ko'rinishni qopqoq sifatida) juftlashtirilganda (kiritilganda) detal qanday ko'rinishga ega bo'lishini chizib ko'rsating.16
19-shakl
19-shakl, a va b dagi detalning geometrik shaklini belgilangan chiziq (chiziqqa nuqtalar qo'yilgan) bo'yicha o'zgartirish talab qilinsa, u 19-shakl, d dagidek ko'rinishga o'tadi.
Detalga foydali o'zgartirish kiritish lozim bo'lsa, u vaqtda, detalga kiritilishi kerak bo'lgan o'zgartirish sharti yozma ravishda berliadi va u orqali detalning yangi chizmasi chiziladi.17
2.2 Loyihalash elementlari. Loyihalash ishlarining tuzilishi
Ilmiy-texnika taraqqiyotining hozirgi zamon talablariga mos keladigan shaxsni kamol toptirish, ularda «grafik savodxonlik» ni va ijodkorlikni tarbiyalash hamda yaxshilash bugungi va ertangi kunning dolzarb muammolaridan biri b'lib qoldi.
Loyihalash bilan bog'liq b'lgan har qanday moslama ijodiy fikrlash ya'ni yangilik yaratish Bilan bog'liq b'ladi. Ijod deganda ma'lum vaqtda va vaziyatda zarur va foydali yangilik yaratish tushuniladi. Umuman olganda ma'lum narsani ijod mahsuli deyish mumkin, o'z navbatida yangilik deyilganda, ilgari shunday shaklda b'lmagan, ayni vaqtda tarkibida ilgari ma'lum b'lmagan element kiritilgan texnik fikrlash mahsuloti tushuniladi. Yangilik ob'ektiv va su'bektiv bo'lishi mumkin.
Ob'ektiv yangilik shu paytgacha o'ziga o'xshashi mavjud b'Imagan yangilikdir.
Sub ektiv yangilik - bu aslida mavjud, lekin ayni vaqtda u yaratuvchi uchungina
yangilik hisoblangan yangilikdir.
Loyihalash masalalari deyilganda u yoki bu detalning, moslamaning, mashina hamda inshooatlarning shaklan va mazmunan o'zgarishi nazarda tutiladi. Bu o'zgarishda detallar, mexanizmlar, moslama va mashinalar tarkibiga YAngi konstruktiv elementlar kiritish; qismlarini rekonstruktsiyalash, oldingisidan unumli, arzon va qulaylikka egaligini ta'minlaydigan turini barpo qilish talab qilinadi.
Moslamani qayta loyihalash uchun nazarda tutilgan asosiy masala nimada ekanligini, uning natijasi oldingisidan yaxshiroq, unumli ekanligi Bilan takomillashtiriladi.
Yangi g'oya shu moslamaning ish funktsiyasiga asoslanadi. Ishlash printsipi yutuq va kamchiliklarga muvofiq moslamaning yangi g'oya Bilan takomillashgan varianti o'ylab topilpdi. Bu o'z-o'zidan ma'lumki, natija bir xil emas, aksincha turli xil bo'lishi mumkin.
Loyihalash amalda grafik savodxonlik, texnologik bilimlar, konstruktsiyalash malakalariga tayanadi. Yangi loyiha dastlab fikran yaratilib, uning chizmasi
konstruktorning g'oyasini ifodalovchi vosita bo'lib hizmat qiladi. YAngi buyumning obrazini fikran miyada yaratib, uni ong orqali grafik tasvirlash usuli bilan bera olishdir. Loyihalash jarayonidagi loyihachilik faoliyatining muvaffaqiyatli tomoni ham anna shundadir.
Insonning yaratuvyailik faoliyatida grafik tasvir o'zaro bog'langan ikki vazifani bajaradi. Birinchidan, chizma fikrlashning o'ziga xos quroli, ikkinchidan fikr(g'oya)ni beruvchi vositadir. Shuning uchun ham loyihachilik faoliyatida asosan grafik jihatlarni ajratib o'rganamiz.
Bu jarayonni amalga oshirishda mashina detallarining shakli, og'irligi va o'lchamlarining o'zgarishi tabiiy. Loyihalash jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat:
|
| |
