• Morfemika va so„z yasalishi
  • Nukus davlat pedagogika instituti "kelishilgan"




    Download 2,1 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet68/196
    Sana09.12.2023
    Hajmi2,1 Mb.
    #114299
    1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   196
    Bog'liq
    Nukus davlat pedagogika instituti kelishilgan

    Leksikografiya. Leksikografiya haqida ma‘lumot. Lug‗atlarning ko‗zlangan 
    maqsadga ko‗ra tiplari: qomusiy (entsiklopedik) lug‗atlar va lisoniy (lingvistik) 
    lug‗atlar. 
    Entsiklopedik lug‗atlarning turlari: universal entsiklopediyalar va soha 
    entsiklopediyalari. 
    Lingvistik lug‗atlarning turlari: Umumiy lug‗atlar va xususiy (maxsus) 
    lug‗atlar. 
    Tanlangan tillar miqdoriga ko‗ra lug‗at turlari: bir tilli, ikki tilli va ko‗p tilli 
    lug‗atlar. Izohli va izohsiz lug‗atlar. 
    Obyektiga ko‗ra lug‗at turlari: terminologik lug‗atlar, frazeologik lug‗atlar, 
    orfografik lug‗atlar, orfoepik lug‗atlar, toponimik lug‗atlar, sinonimlar lug‗ati, 
    chastota lug‗ati, dialektologik lug‗atlar, tarixiy lug‗atlar, baynalminal so‗zlar 
    lug‗ati, teskari lug‗atlar, etimologik lug‗at va boshqalar. Lug‗at maqollarini 
    joylashtirish tartibi va maqola sxemalari. O‗zbek lug‗atchiligi tarixidan qisqacha 
    ma‘lumot.
    Morfemika va so„z yasalishi 
    Morfemika grammatikaning alohida bir bo‗limi ekanligi. Morfema so‗zning 
    ifoda planida tovushdan keyin turadigan semantik- morfologik birlik ekanligi. 


    82 
    So‗zning morfem tarkibi: so‗zda morfemalar chegarasini aniqlash. 
    Morfemalar chegarasini aniqlashda chog‗ishtirishning ahamiyati. So‗zning o‗zak 
    va affiksal morfemalardan tarkib topishi. 
    O‗zak va affiksal morfema. O‗zak morfema so‗zning leksik ma‘nosini 
    bildiradigan asosiy qismi ekanligi. Asosiy morfema hamda ergash morfema yoki 
    yordamchi morfema terminlari haqida. 
    O‗zak tilida affiks morfemalarning belgilari. O‗zbek tilida affiks 
    morfemalarning vujudga kelishi. Affiks morfemalarning tasnifi, turlari. Affiksal 
    omonimiya, sinonimiya, antonimiya. 
    So‗zning morfem tarkibida o‗zgarishlar. Bunday o‗zgarishlarga olib keluvchi 
    omillar. Affikslar qo‗shish bilan sodir bo‗ladigan o‗zgarishlar. Soddalanish 
    hodisasi haqida ma‘lumot. Morfologik qayta bo‗linish hodisasi.Qo‗sh qo‗llanish 
    hodisasi (pleonazm). 
    So‗z yasalishi. So‗z yasalishi tilshunoslikning ayrim bir bo‗limi ekanligi. 
    So‗z yasalishining tilshunoslikning fonetika, leksikologiya, grammatika kabi 
    bo‗limlari bilan uzviy bog‗liqligi.
    Hozirgi (sinxron) va tarixiy (diaxron) so‗z yasalishi haqida. 
    So‗z yasalish strukturasi. So‗z yasalish strukturasining morfem strukturadan 
    hamda morfologik strukturadan farqi. Yasovchi asos va yasovchi affiks, ularning 
    o‗ziga xos xususiyatlari. Qo‗shma affikslar haqida ma‘lumot. Yasama leksemaning 
    tuzilishiga ko‗ra sodda va qo‗shma turlari. 
    So‗z yasalish usullari. Affiksatsiya usuli. Fonetik usul. Sintaktik-leksik usul. 
    Semantik usul. Kompozitsiya usuli.
    So‗z turkumlarida so‗z yasalishi. So‗z turkumlarida so‗z yasalishi haqida 
    umumiy ma‘lumot. Ot, sifat, fe‘l, ravish so‗z turkumlarida so‗z yasalishi. Ravish 
    yasalishi haqidagi zamonaviy qarashlar. 

    Download 2,1 Mb.
    1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   196




    Download 2,1 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Nukus davlat pedagogika instituti "kelishilgan"

    Download 2,1 Mb.
    Pdf ko'rish