Pedagogik loyihalashning quyidagi bosqichlari ajratiladi

10-§.TARBIYACHINING FAOLIYAT TURLARINI LOYIHALASHTIRISHDAGI KOMPONENTLIGI.

Pedagogik kompetensiyalar-bilimlar, malaka va ko‗nikmalar hamda o‗zlashtirilgan qadriyatlar asosida mustaqil harakatlanishga bo‗lgan motivatsiyaning uyg‗unlashgan majmuini o‗zida aks ettiradi. Kompetentli kadr kasbiy vazifalarni samarali va sifatli bajarishi mumkin. Zamonaviy kompetensiya nafaqat malaka, bilim va ko‗nikmalarni, balki qadriyatlar va axloqiy fazilatlarni xam o‗z ichiga oladi. Har bir tarbiyachi shaxsi, temperamenti va tarbiyachiik uslubi boshqalarinikidan farqlanadi. Biroq bolaga, uning ta‘limiga va rivojlanishiga yondashuv barcha tarbiyachilarda bir xil bo‗lishi lozim. Shuning uchun ham kasbiy standart barcha tarbiyachilar uchun bir xil talabni qo‗ydi. Amaliyot shuni ko‗rsatadiki, zamonaviy bolalar bog‗chasini yangi axborot texnologiyalarisiz tasavvur qilish qiyin. AKTga egalik qilish ta‘lim jarayoni

2. 
   bosqich - dizayn;
   
3. 
   bosqich – dizayn
   

1. 
   A. Kolesnikovaning fikricha, pedagogik modellashtirish boshlang'ich bosqich bo'lib, unga erishishning asosiy usullarini hisobga olgan holda pedagogik tizim sharoitida muayyan loyihani bosqichma-bosqich ishlab chiqishdir.
   
2. 
   Kelajakda haqiqiy loyihalashni o'z ichiga olgan bosqich keladi - ishlab chiqilgan reja va olingan ma'lumotlarni qayta ishlash, ta'lim muassasasi doirasida amaliy foydalanish imkoniyati. Bunday holda, turli omillar hisobga olinadi - loyiha faoliyatining yo'nalishi, uning maqsad va vazifalari, loyiha faoliyati ishtirokchilarining xususiyatlari va boshqalar.
   
3. 
   Nihoyat, pedagogik loyihalashning uchinchi, yakuniy bosqichi dizayndir. Bunda ishlab chiqilgan loyiha tahlil qilinadi, uni yanada tafsilotlash va kamchiliklarni bartaraf etish. Shu bilan birga, bunday tadbirlar yaratilgan loyihadan muayyan vaziyatda, real sharoitlarda, ta'lim munosabatlarining haqiqiy ishtirokchilari bilan istiqbolli foydalanishga yordam beradi.
   

1. 
   Loyihalash ob'ektining dastlabki holatini tahlil qilish.
   
2. 
   Maqsadni belgilash.
   
3. 
   Dizayn.
   
4. 
   Yakuniy tahlil.
   
5. 
   Tartibga solish va tuzatish.
   

1. 
   Texnologiyalashtirish asosida ifodalangan, va bu bilan albatta siz tanishishingiz zarur bo‘lgan qoidalar, shu zahoti sizga tushuntirish bermaydi, faqat ko‘zlanayotgan maqbul va samarali natijaga erishish uchun nima ish qilish zarurligini ko„rsatadi. Har bir yo‗l va vosita o‗qituvchi-texnolog tomonidan, u intilayotgan, yakuniy natijaga erishishga ko‗rinarli qo‗shgan hissasi tomoni bilan baholanishi zarur. Qoidaning maqbulligini talqin qila turib, e‘tiborni nafaqat unga, uni qo‘llashni 6 nazarda tutuvchi vaziyat yoki sharoitlarga qaratish zarur. Gap shundaki qoidalar odatda, formula emas, boshqaruv xususiyatga ega bo‘ladi, modomiki ularni qo„llash mumkin bo„lgan, ta‘lim jarayoni sharoitida ayrim noaniqliklar bor. Bundan tashqari, avvalda shu narsani o„quv vaziyatida qo‘llab, muvaffaqiyatga erishgan o„qituvchi-amaliyotchi yoki hammaga ma‘lum bo‘lgan ta‘lim berish texnologyasining muallifida, shuni qoidasiz umumlashtirishdagi xatoliklar tarqalgan. Mohiyat shundaki, barcha turli-tumanlikdan mavjud sharoitda va o‘quv rejasida berilgan vaqtda ko„zlanayotgan natijaga erishishni kafolatli ta‟minlaydigan, so„ngra esa undan shu sharoit uchun mos keladigan, ta‘lim berish
   

2. 
   Mashhur marketolog Dj. O‘Shonessining «...kitoblar hech qachon tajriba o‗rnini bosa olmaydi degan fikriga qo„shilish mumkin. Mahoratli oshpaz oshpazlik to‘g‘risida kitob yozishi mumkin, uni tayyorlash yo‘liga amal qilib, xuddi shunday chiqishini kutmaslik kerak, chunki uning mahorati bilan taqqoslab bo‘lmaydi - berilgan qoidani ishlatib muhim ko‘nikma va malakalar ega bo‘lish mumkin emas, ular faqat amaliyotda egallanadi va ―qo‘llaniladigan donishmandlik‖ deb ataluvchi amaliyotli donishmandlik bilan mustahkamlanadi, ya‘ni vaziyat bilan muvofiqlikdagi donishimandlik» (Dj. O‘Shonessi, 2000). Ta‟lim jarayonini loyihalashtirish bilan tanishganingizdan so„ng shu zahoti umidsizlikka tushmang, siz shu zahoti ta‟lim berish texnologiyasini loyihalashtira olmaysiz. SHuni esda saqlanki: qo„llaniladigan donishmandlik kitob bo„yicha formularni o„rganishda emas, balki haqiqiy ishni bajarganda hosil bo‘ladi (Dj. O‘Shonessi, 2000).
   
3. 
   ―Ta‘lim jarayonini ixtiyoriy qurish va amalga oshirishdan, uning har bir qism va bosqichlarini izchil asoslangan, yakuniy natijani haqqoniy tashxislashga yo‘naltirilgan‖ ga o‘tish uchun asos zarur (V. Bespalko, 1989)ga o‘tish uchun asos zarur. Agarda pedagog ta‟lim jarayonini texnologyalashtirishga o‘tish muhimligini anglamas ekan, unda ―biz yangi texnologiyalarning yutug‘larini bermaylik, paydo bo‘lgan muntazamlik mexanizmini chiqarib tashlay olmaydi, yo bo‘lmasa majbur qilingan texnologiyalar ziyonli natijalarni ko‘paytirish mumkin‖ . 4. Nihoyat, shaxsiy ta‘lim berish texnologiyasini loyihalashtirish va mavjud ta‟lim berish texnologiyasini qo‘llash ―o‘qituvchi, vaziyat madaniyati, shuningdek shaxsiy yoki o‘quvchilarning shaxsiy xususiyatlari bilan yuzma-yuz kelish yo‘nalishi bilan ish tutmog‘i kerak‖ (E.S. Polat, 2000).
   

1. 
   Seminar - ijodiy darslar ijodiy fikrlashni rivojlantirish va innovatsion loyihalarni yaratishga qaratilgan.
   
2. 
   O‗yinlarni modellashtirish. Ishbilarmonlik va rol o‗ynash o‗yinlari haqiqiy jarayonni modellashtirishni o‗z ichiga oladi, bu davrda sun‘iy ravishda yaratilgan pedagogik vaziyatlarni tahlil qilish asosida maqbul kasbiy qarorlar qabul qilinadi.
   
3. 
   Kollektiv muammolarni hal qilish, guruh muhokamasi yoki aqliy hujum; kasbiy mahoratni oshirish uchun kichik guruhlarda treninglar; o‗z-o‗zini tarbiyalash ishlarining usullari, maktabgacha ta‘lim muassasasining innovatsion faoliyati natijalariga bag‗ishlangan ilmiy va amaliy konferensiyalar.
   
4. 
   Pedagogik halqa - tarbiyachilarni psixologiya va pedagogika sohasidagi so‗nggi tadqiqotlarni, uslubiy adabiyotlarni o‗rganishga yo‗naltiradi, pedagogik muammolarni hal qilishning turli xil yondashuvlarini aniqlashga yordam beradi, mantiqiy fikrlash va o‗z pozitsiyalarini dalil qilish ko‗nikmalarini yaxshilaydi, bayonlarning ixchamligi, aniqligi, to‗g‗riligini o‗rgatadi. Ushbu shakl ishtirokchilarning javoblari, nutqlari va harakatlarini baholash mezonlarini taqdim etadi:
   
   • 
     umumiy bilim;
     
   • 
     kasbiy bilim, qobiliyat, ko‗nikma;
     
   • 
     qiyin vaziyatdan chiqish qobiliyati, tezkorlik.
     
     • 
       Ishbilarmonlik o„yini nafaqat maktabgacha ta‟lim muassasasi uchun dolzarb bo„lgan muammo bo„yicha nazariy seminar natijalariga asoslangan test darsi sifatida, balki yangi muammo echimlarini ishlab chiqishda ham qo„llanilishi mumkin. Masalan: “Maktabgacha yoshdagi bola bo„lish osonmi? «
       
     • 
       G„oyalar banki - bu bosqichda an‟anaviy usullar yordamida hal qilib bo„lmaydigan muammolarni kollektiv ravishda hal qilishning oqilona usuli. Masalan: “O„yin ekologiyasi”, “Pedagogik g„oyalar yarmarkasi”, “Eng yaxshi rivojlantiruvchi o„yin”.
       
     • 
       Master-klass. Uning asosiy maqsadi pedagogik tajriba, ish tizimi, mualliflik topilmalari va tarbiyachiga eng yaxshi natijalarga erishishda yordam bergan barcha narsalar bilan tanishishdir.
       

Samarali loyiha faoliyati uchun o'qituvchining malakasi talab qilinadi:

• 
  
  
  Download 0,95 Mb.