Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati
1. Konarjevskiy Yu.A. Boshqaruv va maktab ichidagi boshqaruv. M .: "Pedagogik
qidiruv" markazi, 2000,.
2. Kulnevich V.N. Ta'lim jarayoni sifatini boshqarishni baholash mezonlari.
Munitsipal ta'lim sohasida ta'lim sifatini boshqarish. Viloyat avgust
konferensiyasida ma’ruza. - Rostov n / a, 2001 yil.
3. Velkov I.G. Rahbarning shaxsiyati va boshqaruv uslubi. - M., 1993 yil.
4. Evdokimova M.V. Menejment tushunchasi va pedagogik menejment. Velikiy
Novgorod, 2003 yil.
5. Juravlev A.L. Menejmentning ijtimoiy-psixologik muammolari // Ijtimoiy
psixologiyaning amaliy muammolari. - M., 1983 yil.
6. Konarjevskiy Yu.A. Boshqaruv va maktab ichidagi boshqaruv. M .: "Pedagogik
qidiruv" markazi, 2000,.
7. Kulnevich V.N. Ta'lim jarayoni sifatini boshqarishni baholash mezonlari.
Munitsipal ta'lim sohasida ta'lim sifatini boshqarish. Viloyat avgust
konferensiyasida ma‘ruza. - Rostov n/a, 2001 yil.
http://www.distance-learning.ru
WebSoft
http://www.distance-learning.ru
WebSoft
http://www.dist.mnepu.ru distansionnoye obrazovaniye MNEPU
http://subscribe.ru
- sayt rassklok
http://www.dipcenter.ru
– Nauchno-proizvodstvennыy sentr informatsionnыx
texnologiy "yastudent.ru"
http //www. Krugosvet. Ru/ articls /06/ 1000685/1000685ai
TA’LIM
MUASSASALARINI
BOSHQARISH
USULLARI
TM-102-guruh
Z.Narziyev
2
REJA:
BOSHQARUV USULLARI HAQIDA TUSHUNCHA
BOSHQARUVNING TASHKILIY MA’MURIY USULI
BOSHQARUVNING IQTISODIY USULI
BOSHQARUVNING SOTSIAL-RUHIY USULI
2
Usul — bu tadqiqot qilish yoki ta’sir ko‘rsatish usulidir. Tadqiqot qilish nuqtai
nazaridan uslub deganda boshqaruv ob’ektini o‘rganish jarayonida qo‘llaniladigan
usullar, ya’ni:
sistema (tizim)li yondoshuv;
tarkibiy yondoshuv;
integratsion yondoshuv;
modellashtirish;
iqtisodiy-matematik yondoshuv;
kuzatish;
eksperiment;
sotsiologik kuzatuv kabi taxlilning ilmiy
usullari tushuniladi.
BOSHQARUV USULI NIMA?
BOSHQARUV USULLARI — bu
xodimlarga va umuman ishlab
chiqarish jamoalariga ta’sir
ko‘rsatish usullari bo‘lib, bu
usullar qo‘yilgan maqsadlarga
erishish jarayonida mazkur
xodimlar va jamoalarning
faoliyatini uyg‘unlashtirishni
nazarda tutadi.
4
4
5
Tashkiliy va boshqaruv usullarining asosiy
shakllari
• majburiy qoidalar
(buyruqlar,
taqiqlar va
boshqalar
•
murosaga
kelish(maslahatlash
ish, murosaga
kelish
• tavsiyalar, tilaklar
(maslahat,
takliflar, muloqot
5
Boshqaruvning
tashkiliy
ma`muriy usuli:
•
Boshqaruv apparatining muayyan
tuzilmasini shakllantiradi
•
Har bir boshqaruv bo‘g‘inining
funksiyalarini belgilaydi
•
Kadrlarni to‘g‘ri tanlaydi
•
Buyruqlar, farmoishlar va yo‘riqnomalar
yaratadi hamda ularning bajarilishini
nazorat qiladi
•
Topshiriq va qat’iy ko‘rsatmalarni
bajarmayotgan bo‘linma va shaxslarga
nisbatan majburiy choralarni qo‘llaydi
6
LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET,
CONSECTETUER ADIPISCING ELIT. 14
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit.
Maecenas porttitor congue massa. Fusce posuere, magna
sed pulvinar ultricies, purus lectus malesuada libero, sit amet
commodo magna eros quis urna.
7
Tashkiliy-ma’muriy usullar yuqori organlar xokimiyatiga va quyi
organlarning bo‘ysunishiga asoslanadi. Shuning uchun ularni ko‘pincha
ma’muriy usullar deb yuritiladi. Yuqori ma’muriy organlar boshqariluvchi
ob’ektning bajarishi majburiy bulgan tartib-qoidalarni ishlab chiqadi,
shuningdek bo‘ysunuvchi organlarga farmoyishlar beradi.
7
8
Tashkiliy-ma’muriy boshqaruv usuli shakllari
tashkiliy ta’sir ko‘rsatish shakli
farmoyish berish shaklli
ishlab chiqarish va
boshqarishning tashkiliy
strukturalarini belgilash
barcha boshqaruv bo‘lim va
organlarining (uyg‘un)
ishlashini joriy ta’minlash
ichki tartib-
qoidalarini o‘rnatish
yozma yoki og‘zaki
ko‘rsatmalar berish
boshqariluvchi va
boshqaruvchi tizimlar
o‘rtasida optimallik va
oqilona nisbatni o‘rnatish
yozma shaklda nashr etilgan
yoki og‘zaki buyruqlar
berish
8
9
Istemolchilarning
huquqlarini
himoya qilish
MA’MURIY USULLARGA
Atrof muhitni
muhofaza qilish
Harbiy
texnologiyalardan
foydalanish zararli
Odamlarni
sog’ligiga zararli
maxsulotni
reklama qilishni
taqiqlash
9
Boshqaruvning iqtisodiy usullari
Boshqaruvning iqtisodiy usullari - iqtisodiy manfaatlardan foydalanishga
asoslanadi. Zero, har qanday jamiyatning iqtisodiy munosabatlari, eng
avvalo manfaatlarda namoyon bo‘ladi
.
10
shaxsiy
jamoa
manfaatlar
umumjamiyat
11
11
Iqtisodiy boshqaruv usullari
korxona va xo‘jaliklarga faoliyat
yuritishlarida erkinlik va mustaqillik
berish
xo‘jaliklarni pirovard natijalariga
binoan moddiy rag‘-batlantirish
korxona va xo‘jaliklar o‘rtasidagi
o‘zaro shartnomalarning bajarilish
intizomini mustaxkamlash
moliya-kredit munosabatlarini
takomillashtirish
bozor munosabatlari mexanizmlari:
narx, foyda, soliq, rentabellik,
raqobat va xokazolarga keng e’tibor
berish
soliq imtiyozlarini berish
Iqtisodiy boshqaruv usullari korxona / tashkilotlarni:
1. jiddiy rejalar qabul qilishga;
2. mehnat va moliya resurslaridan
yanada unumlirok foydalanishga;
3. yangi texnologiyalarni joriy etishga;
4. mehnat unumdorligini oshirishga;
5. raqobatbop
maxsulotlarni
ishlab
chiqarishga…
… rag‘batlantiruvchi va shunga
da’vat etuvchi
bo‘lishi kerak!
12
Boshqaruvning sotsial ruhiy usuli
insonning ishlab chiqarish
omillari bilan o‘zaro aloqasi,
jamoaning sotsial rivojlanishini
rejalashtirish, mehnat
jamoasini tarkib toptirish,
xodimlarning tashabbusi va
ijodiy faolligini oshirish kabi
muammolarni ko‘rib chiqadi.
insonlarning boshqarish faoliyati
xususiyatlari va natijalarini
aniqlashga xizmat qiladigan
xodisalarni o‘rganadi.
Kadrlarni tanlashda, ularni joy-
joyiga qo‘yishda, topshiriq va
vazifalarni taqsimlashda,
xodimlarni rag‘batlantirishda,
intizomni mustahkamlashda va
xokazolarda qo‘llaniladi
10
Sotsial-ruxiy usullarnnng asosiy maqsadi jamoalarda sog‘lom ijtimoiy-
ruxiy muhitni yaratishdir. Bu usul ijtimoiy-ma’naviy vaziyatga ta’sir etish
yo‘li bilan kishilarning fe’l-atvori, ruhiyatini hisobga olib ularning ijtimoiy
(sotsial) talablarini qondirish orqali boshqarishni bildiradi.
Boshqarish sotsialogiyasi
Boshqarish psixologiyasi
11
Sotsiologik tadqiqotlarni uyushtirish usullari.
Arekitali usul
Shaxsiy xarakterdagi
hujjatlardan foydalanish
usuli
hujjat usuli
Sotsial eksperiment
o‘tkazish usuli
Intervyu olish usuli
Ilmiy konferensiyalar
o‘tkazish usuli
Kuzatish usuli
| 