Qurilmaning tuzilishi va o‘lchash usuli

^Wp2
 mgh₂ . (12)

AВ yo‘lda sharchaning potensial energiyasi kamayadi

W_p

 W_p1  W_p2
 mg(h₁  h₂ ) . (13)

Shu vaqtning o‘zida sharcha quyidagi kinetik energiyaga ega bo‘ladi

W_K 

m ²
2
, (14)

 - sharchaning В nuqtadagi tezligi.

Bu ishda havoning qarshilik kuchi sharchaning og‘irlik kuchidan juda kichik bo‘lganligi uchun havoning qarshilik kuchi e’tiborga olinmaydi Sharchaning harakatini ikkita harakatning ya’ni gorizontal yo‘nalishda  tezlik bilan tekis harakat va vertikal yo‘nalishda g
tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakat yig‘indisi deb qarash mumkin. (B) nuqtada tezlikning vertikal tashkil etuvchisi nolga teng. Unda BC trayektoriya bo‘ylab sharchaning harakat vaqti sharchaning BB` vertikal bo‘ylab erkin tushish vaqtiga tengdir ya’ni
t  . (15)
Sharchaning gorizontal yo‘nalishdagi siljishi l va harakat vaqti t ni aniqlab, tezlikning gorizontal tashkil etuvchisini hisoblash mumkin. U o‘zgarmas bo‘lib, sharchaning tezligiga teng

  ^l  ^l

t
. (16)

qoldiradi. Bunda chizg‘ich bilan gorizontal ko‘chish o‘lchanadi

l  B^C
osongina

Tezlikning topilgan qiymatini (14) formulaga qo‘yib sharchaning B nuqtadagi kinetik energiyasi hisoblanadi

mgl ²

W_K 
4h₂
. (17)

Energiyaning saqlanish qonuniga binoan sharchaning B nuqtadagi kinetik energiyasining qiymati sharchani A nuqtadan B nuqtaga ko‘chirganda potensial energiyasining kamayishiga teng bo‘lishi kerak

Download 238,38 Kb.