35
Elektromagnit maydondagi energiya oqimining zichligi vektori I (Vt/m
2
) (intensivligi), -
“Umov-Poynting vektori” deb ataladi va quyidagicha ifodalanadi:
I = E H
Elektromagnit maydoni nazariyasiga asosan o'zgamvchi elektr yoki magnit maydoni
manba yaqinida ikki zonaga bo'linadi: yaqin zona yoki induksiya zonasi bo'lib, maydonlarini bir-
birlariga bog'lanmagan deb hisoblash mumkin. Shuning uchun bu zonadagi normalashtirish
eletromagnit maydonining ham elektr, ham magnit maydonlari qo'shilmalari sifatida olib
boriladi.
Nurlanish zonasida esa maydon harakatlanayotgan elektromagnit to'lqinini vujudga
keltiradi va bu harakatlanayotgan to'lqinning muhim parametri to'lqin oqimining zichlik quvvati
hisoblanadi. Bu zonadagi normalashtirish intensivlikka asosan olib boriladi va bu intensivlik
nuqtasimon manbagacha bo'lgan masofa kvadratiga teskari proporsional bo'ladi.
-to'lqin uzunligi bo'lib,
— tenglanasiga asosan aniqlanadi, bunda,
S
—
elektromagnit to'lqinlarining tarqalish tezligi (vakuum yoki havo muhiti uchun yorug'lik tezligi);
f
— elektromagnit to'lqinlarining chastotasi va nurlanish zonasi bo'lib,
masofalarda
joylashgan bo'ladi.
bunda,
P
M
— manbaning nurlanish quvvati. Agar bu manba yo'naltirilgan harakatga ega
bo'lsa (antenna), unda:
bunda, Q - antennaning kuchaytirish koeffitsiyenti bo'lib,hisoblashlar yordamida
aniqlanadi. Induktorlar, termik qurilmalarning kondensatoriati, generatorlarning ayrim qismlarini
ulovchi flder liniyalari, transformatorlar, antennalar, to'lqin uzatgichlarning ochiq qismlari va
o'ta yuqori chastota generatorlari elektromagnit to'lqinlarming manbalari sifatida qaralishi
mumkin.
Bu manbalarda hosil bo'ladigan elektromagnit to'lqinlari radiochastotalarining tavsifi 2.1-
jadvalda keltirilgan.
