O’zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo’mitasi




Download 2.48 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/30
Sana17.04.2022
Hajmi2.48 Mb.
#19870
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   30
Bog'liq
sonli usullar va dasturlash fanidan maruzalar matni
5 6161284741078188924, Математика-ва-ўқитьиш-методикаси, Reja Predikat tushunchasi. Predikatning inkori. Konyuksiya va d-fayllar.org
5-rasm 
Chizmadan 
qiymat 
shartga mos, ya’ni tenglama ildizi 
ekanligi ko’rinib turibdi. 
Koordinat tekisligida 
nuqtalarni tutashtiruvchi AV 
kesmalarni chizamiz. Bu kesma ox o’qi bilan kesishgan nuqtasini 
deb 
belgilaymiz. Keyingi qadamda 
va 
nuqtalar orqali vatar 
o’tkazamiz. Keyingi qadamda 
va 
orqali vatar o’tkazamiz. Shu 
tartibda 
ketma-ketlik xosil bo’ladi. Bu ketma-ketlik 
ildizga 
intilayotganligi ko’rinib turibdi. Bu erda 
funktsiya grafigi botiq 
nuqta qo’zg’almas bo’layapti 
ketma-ketlikchapdan monoton o’sib ga 
intilyapti. Agar 
, ya’ni grafik qavariq bo’lsa, 
nuqta 
qo’zg’almas bo’lar ekan. Usul algoritmini ifodalash uchun AV kesma tenglamasini 
tuzamiz. 
Bu tenglamadan ni topish uchun OX bilan kesishgan nuqtada 
bo’lishi 
kerakligidan 


26 
5-rasmda kaltirilgan (botiq grafik, 
) bo’lgan xol uchun algoritm 
ko’rinishi 
deb, 
(4.7) 
ishchi formulani tavsiya qilish mumkin. Hisoblashlar 
(4.8) 
shart bajarilguncha davom ettiriladi. Bu erda talab qilinayotgan aniqlik. 
Agar grafik qavariq 
bo’lsa algoritmda 
deb olib, navbatdagi 
yaqinlashishlarni 
(4.9) 
formula bo’yicha hisoblash mumkin. Demak usul algoritmi 
bo’lgan 
xolda (4.7) formula, 
bo’lgan xolda (4.9) formula bilan ifodalanadi. 
Xisoblar esa(4.8) shart bajarilguncha davom ettiriladi. 
Namuna sifatida 
tenglamani olamiz. Aniq ildiz 
oraliqni olamiz va shu oraliqda vatarlar usulini tadbiq qilamiz. Bu erda 
bo’lgani uchun hisoblar (4.7) formulalar bo’yicha olib boriladi. 
Bu misol uchun (4.7) formula 
ko’rinishini oladi. Boshlang’ich 
nuqtaga ko’ra keyingi qiymatlar
kelib chiqadi. Bu ketma-ketlik monoton tarzda aniq ildiz 
ga intilayotganligini 
ko’ramiz. Bu o’rinda, umuman barcha mavzular bo’yicha tanlanayotgan 
misollarning soddaligi, avvalo xisob-kitoblar sodda bo’lishi, asosiysi o’quvchiga 
keltirilayotgan usullarning ishonchli tadbiqlarini sodda namoyishqilish va unda 
amaliyotga ishonch shakllantirishdan iborat. Aslida bu usullar universal bo’lib 
ko’rinishiga hech qanday cheklanishlar talab qilmaydi. Faqat qaralayotgan 
oraliqda 
uzluksiz, hamda 2-tartibgacha uzluksiz hosilagacha ega bo’lsa bo’ldi. 


27 
Bu usulga ham qisqartma akslantirish, ya’ni oddiy iteratsiya usuli nuqtai nazaridan 
qaraladigan bo’lsa 
bo’lgan xolda 
tenglama unga ekvivalent 
Tenglama bilan almashtirilayapti. 
ifodasini topib qiymatini taxlil qilinsa 
xaqiqatdan xam 
shart o’rinli bo’lishini qo’ramiz. 

Download 2.48 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   30




Download 2.48 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo’mitasi

Download 2.48 Mb.
Pdf ko'rish