|
O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi Nizomiy
|
| bet | 13/22 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 0,5 Mb. | | #254810 |
Bog'liq kurs ishi Davitova Gulmira (3) (4)Qahva, qahva - tropik qahva daraxtining urug‘i (qahva bo‘tqasi yoki doni), shuningdek ulardan tayyorlanadigan lazzatli, xushbo‘y ichimlik. Qahva tarkibida kletchatka, azotsimon moddalar, qahvain, qand, yog‘ va mineral tuzlar bor.
Tabbiy qahvadan tayyorlangan ichimlikda qahvain miqdori ko‘p bo‘lganligi sababli, markaziy nerv sistemasiga qo‘zg‘atuvchi va mustahkamlovchi ta'sir ko‘rsatadi. Bir choyqoshiq maydalangan qahvada 0,07-0,1 g kofein bor. Bu miqdor sog‘lom va arterial bosimi past kishilarning ish unumini oshirish, yurak faoliyatini yaxshilash uchun yetarlidir. Qahva oshqozon syekretsiyasini ham qo‘zg‘atadi. Asab sistemasining qo‘zg‘aluvchanligi kuchaygan, xafa qon, gipertoniya, uyqusizlik kabi kasalliklarga chalingan kishilar uchun tabbiy qahva tavsiya etilmaydi. U oshqozoni kasal (masalan, me'da yara kasalligi) kishilar uchun ham zararlidir. Qahvani me'yoridan ko‘p iste'mol qilish sog‘lom kishilarni ham yurak kasali va uyqusizlikka olib kelishi mumkin, shuning uchun qahva ichimligini yotish oldidan ichish tavsiya etilmaydi. Qo‘l rang qahva qoplarini sust olovda, jigar rang tusga kirgupcha qovurib (yaxshisi chuyan tovada), so‘ngra ulardan qahva ichimligi tayyorlash mumkin. Qahva donlarini uyda maxsus qahvamaydalagich yordamida yanchish mumkin. Qahva ayniqsa poroshogi, xushbo‘yligini yo‘qotib, boshqa yoqimsiz xidlarni qabul qilish xususiyatiga ega bo‘lganligi sababli, u qopqog‘i zich berkitiladigan maxsus shisha yoki tunuka idishda saqlanishi lozim. Qahva donlari pchimlik tayyorlash oldidan yanchilgani maqul. Qahva ichimligi qahva qaynatgichda qaynatiladi. Qahva tayyorlashning ko‘pgina usullari bor, lekin ichimlik qanday retsyept bo‘yicha tayyorlanmasin, shuni esda tutish lozimki, qahvani qaynatish va qayta-qayta isitish mumkin emas, aks xolda ichimlik sifati buziladi. Uzoq vaqt berk idishda saqlangan qahva donlari ham xushbo‘yligini yo‘qotadi. Ularni asli xoliga keltirish uchun 10 minut sovuq suvda saqlab, so‘ng darhol duxovka yoki sust olovda isitib quritish lozim.
Qora qahva ichimligi odatdagicha (1 stakan suvga 1 choyqoshiq miqdorida yanchilgan qahva) va ikki hissa achchiq (1 stakan suvga 2-3 choyqoshiq miqdorida qahva) qilib tayyorlanadi. Qaynoq suv bilan chayilgan qahva qaynatgich yoki kastryulkaga yanchilgan qahva donlari solinadi, ustidan qaynoq suv qo‘yilib, sust
olovga qo‘yiladi. Ichimlik ko‘tarilgach (qaynog‘iga yetmasdan), darhol olovdan olinadi va quyqumi idish tagiga cho‘ksin keyin 5-10 minut davomida tindiriladi. Idishga bir necha tomchi qaynagan sovuq suv qo‘yilsa, quyqumi tezroq cho‘kadi. Ikki hissa achchiq qahva ichimligi ikki bor olovga qo‘yiladi; oldin oddiy qora qahva tayyorlanadi, bir oz tingach, yana bir portsiya yanchilgan qahva doni solib olovga qo‘yiladi. Ichimlik ko‘tarilgach, olovdan olib tindiriladi, so‘ng dasturxonga tortiladi. Qahva ichimligi sikoriy bilan yoki sikoriysiz tayyorlanishi mumkin. Nonushtaga qahva ichimligi sut, quyultirilgan sut yoki qaymoq bilan tortilishi mumkin.
Sof qahva. Yanchilgan qahva turpi bilan yoki turpsiz holda tayyorlangan bo‘lishi mumkin. Qahvaning muhim tarkibiy qismi qahvain bo‘lib, o‘ziga xos ta'sir etuvchi xususiyati bilan boshqa mahsulotlardan farqlanadi. Qahva tarkibida oqsil, yog‘, shakar bo‘lib, bu uning ozuqalik qimmatini belgilaydi.
Qahva tayyorlashning bir necha usuli bor. Biroq bu usullarning barchasi quruq qahva tarkibidagi xushxo‘r ekstrakt moddalarni xushta'm ichimlikka aylantirishdan nborat. Agar quruq qahva donachalari, ichimlik tayyorlashdan avval yanchilib suyuqlikda aralashtirilsa, qahva sifati yuqori darajada bo‘ladi. Yirikroq yanchilgan qahvaning xushxo‘rligi ko‘proq saqlanib, rangi tiniq bo‘ladi. Qahvalarni yanchish uchun tegirmon, qahva yanchuvchi mashinalardan foydalanish mumkin.
Sutli qahva. Tayyor qora qahvaga qaynab turgan sut, shakar qo‘shib aralashtirib qaynatiladi. Stakanda tagiga taqsimcha qo‘yib, qahva idishida taqsimchaga qo‘yilran holda tarqatiladi.
|
| |
