95
- metrologiya normalari va qoidalarida nazarda tutilgan o‘zga
obyektlar.
Davlat metrologiya tekshiruvi va nazoratini ko‘pgina
sohalarda
tatbiq etish mumkin. Bu sohalarga quyidagilar kiradi:
- sog‘liqni saqlash, veterinariya, atrof-muhitni muhofaza qilish;
- moddiy boyliklarni va energetik
resurslarni hisobga olish;
- savdo, tijorat, bojxona, pochta va soliq operatsiyalarini o‘tkazish;
- zaharli, yengil alangalanuvchan, portlovchi va radioaktiv
moddalarni saqlash, tashish hamda yo‘q qilib yuborish;
- davlat muhofazasini ta’minlash;
- mehnat xavfsizligini va transport xarakati xavfsizligini ta’minlash;
- sertifikatlanadigan mahsulotning xavfsizligini va
sifatini aniqlash;
- geodezik va gidrometeorologik ishlar;
- o‘lchash vositalarini davlat sinovidan, tekshiruvdan, kalibrlashdan,
ta’mirlashdan va metrologik attestatlashdan o‘tkazish;
- foydali qazilmalarni qazib olish;
- milliy va xalqaro sport rekordlarini ro‘yxatga olish.
Yuqorida keltirilgan sohalarda foydalanadigan, ishlab chiqarilishi va
import bo‘yicha chetdan olib kelinishi lozim bo‘lgan o‘lchash vositalari
davlat sinovlaridan yoki metrologik attestatlashdan o‘tishi lozim.
Standartlashtirish sohasi bo‘yicha ham
Davlat nazorati ish olib
bormoqda. Uning asosiy vazifasi vazirliklar, mahkamalar va korxonalar,
yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan standartlar talablariga qat’iy
amal qilinishini, yangi standartlarni tatbiq etishni ta’minlash va nazorat
qilish hisoblanadi.
Davlat nazoratining yana bir muhim yo‘nalishi
- turli standart
toifalarini davlat qaydnomasidan o‘tkazishdan oldin ekspertiza qilishdir.
Metrologiya to‘g‘risidagi qonunda ko‘rsatilganidek, o‘lchash
vositalarining davlat sinovlarini o‘tkazish, ularning turlarini tasdiqlash va
davlat ro‘yxatiga kiritish O‘zstandart tomonidan amalga oshiriladi.
Qonunda yana bir masala - davlat ro‘yxati belgisini qo‘yish
to‘g‘risida ham bayon qilingan.
Metrologiya haqidagi qonunda aytilishicha, tasdiqlangan o‘lchash
vositalariga yoki ularning foydalanish hujjatlariga ishlab chiqaruvchi
davlat reestri belgisini qo‘yilishi shart.
Ma’lumki, ishlab chiqarishdagi o‘lchash
vositalarining holati va
ularni vaqti-vaqti bilan tekshiruvdan o‘tkazib turish har doim e’tiborda
96
bo‘lmoqligi lozim. Ular bo‘yicha ro‘yxatlar tuziladi va o‘lchash
vositalari turkumlarining ro‘yxati “O‘zstandart” tomonidan tasdiqlanadi.
