|
Pedagogik texnologiya va oʻ qitish metodikasining oʻ zaro munosabati
|
| bet | 8/18 | | Sana | 09.06.2022 | | Hajmi | 117.72 Kb. | | #23346 |
Bog'liq xitoy tilida oqitishda interfaol usullarning roli (1) Pedagogik texnologiya va oʻ qitish metodikasining oʻ zaro munosabati
10Фарберман Б.Л., Мусина Г.Р., Джумабаева Ф.А.Современные методы проподавания в вуза. Т. 2001.
11Беспалько. В.П. Педагогика и прогрессивные технологии обучения. М. 1995.
12SayidahmedovN.S. ―Pedagogikamaliyotdayangitexnologiyalarniqo‘llashnamunalari‖. RTM. 2000. – B46.
Pedagogik texnologiya va oʻ qitish metodikasining oʻ zaro munosabati haqida soʻ z yuritadigan boʻ lsak, bu ikki atama haqida avvalo izoh berib oʻ tamiz.
Metodika – oʻ quv jarayonini tashkil etish va oʻ tkazish boʻ yicha tavsiyalar majmuasi. Metodika alohida fanlarga tegishli tushuncha boʻ lib, u jarayonlarning kechish qonuniyatlarini, fan mazmuni, oʻ qitish shakllari kabilarni oʻ rganadi. Har bir fanning oʻ z metodikasiboʻ lib, u ―nimaga oʻ qitish (oʻ rgatish)?‖, ―qanday oʻ rgatish?‖, ―kimni oʻ qitish?‖, savollariga javob beradi. Shuningdek, nazariy bilimlarni oʻ rgatishini umumiy yoʻ nalishlarini belgilaydi. A. Kushnirrning fikricha, texnologiya metodikadan natijalarning belgilanganligi, turli shartlardan holi boʻ lish kerakligi, kafolatlangan natijani koʻ rsata olishi bilan farqlanadi. Metodika tajribalarning umumlashtirilishi natijasida kelib chiqsa, texnologiya taxminiy emas, balki aniq natijani belgilagan holda konkret sharoitlardan kelib chiqib loyihalashtiradi. Oʻ qitish ilmini metodika fani yoritadi, yunoncha soʻ zdan olinga boʻ lib,
―biror ishni maqsadga muvofiq bajarish usullari majmui‖ ma‘nosini bildiradi.
―Pedagogik muloqotda tez-tez uchrab turadigan ―metodika‖ atamasining uchta ma‘nosi bor. Birinchisi oʻ quv predmetini bildiradi (mas.‖ertaga birinchi dars – metodika‖), ikkinchisi, ta‘limning metodik usullar yigʻ indisi (mas.‖oʻ qituvchimizning metodikasi menga yoqadi‖) va uchinchisi, ta‘lim nazariyasi va maxsus fan (mas.‖bu qoʻ llanmada metodika yaxshi yoritilibdi‖)ni ifodalaydi. Biz uchinchi ma‘nosi haqida fikr yuritamiz‖13.
―Chet tili oʻ qitish metodikasi ta‘limning maqsadlari, mazmuni, vositalari, shuningdek, chet tili yordamida ta‘lim-tarbiya berish usullarini tatqiq etuvchi fandir.
―14
Metodika fani asosan quyidagi uch yirik mavzuni oʻ rgatadi:
Chet tilini oʻ rgatishning nazariy masalalari
Nutq faoliyati turlari
13Ziyamuhamedov.J.T. Xitoytilio‘qitishmetodikasi. TDSHI.T. 2010.15-bet.
14Ляховицкий.М.В. Методика обучения иностранным языкам в средней школе. М. Высшая школа. 1981. – c.64.
Chet tilini oʻ rgatishning tashkiliy masalalari
Boshqacha qilib aytganda, metodika chet tilini oʻ rgatish ilmi boʻ lib, ―chet tili‖ni oʻ quv predmeti sifatida belgilaydi, muallim va oʻ quvhi faoliyatini oʻ rganadi hamda boshqa fanlar yutuqlarini oʻ zlashtirish, oʻ z qonuniyatlarini ishlab chiqish yoʻ llarini tadqiq etadi.
Har bir fanning oʻ z tushunchalar yigʻ indisi mavjud. Chet tili oʻ qitish metodikasida qabul qilingan asosiy tushunchalar qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin: ta‘lim sistemasi, ta‘lim metodi,ta‘lim prinsipi, ta‘lim vositasi, metodik usul.
Hozirgi vaqtda ta‘lim jarayoni oʻ qitishning zamonaviy usullarini qoʻ llash, oʻ qitish jarayonida yuqori natijalarga olib keladi. Ta‘lim usullarini har bir darsning didaktik vazifasidan kelib chiqib tanlash maqsadga muvofiq sanaladi. An‘anaviydars shaklini saqlab qolgan holda, uni turli tuman zamonaviy usullar bilan boyitish ta‘lim oluvchilarning oʻ zlashtirish darajasining koʻ tarilishiga olib keladi. Buning uchun dars jarayoni oqilona tashkil qilinishi, ta‘lim beruvchi tomonidan ta‘lim oluvchilarning qiziqishini orttirib, ularning ta‘lim jarayonida faolligini muttasil ragʻ batlantirilib turilishi, oʻ quv materialini kichik-kichik boʻ laklarga boʻ lib, ularning mazmunini ochishda interfaol usullarni qoʻ llash va ta‘lim oluvchilarni ommaviy mashqlarni mustaqil bajarishga undash talab etiladi. Bu usullar qoʻ llanilganda ta‘lim beruvchi ta‘lim oluvchini faol ishtirok etishga chorlaydi. Ta‘lim oluvchi butun jarayon davomida ishtirok etadi.
|
| |
