O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi a. A. Safoev, E. A. Normatov, I. Ya. Rajabov

Download 8,1 Mb. Pdf ko'rish
bet	60/123
Sana	20.05.2024
Hajmi	8,1 Mb.
	#244991
Turi	Учебник

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 123

Bog'liq
Darslik Safoev ТМТ 2017 (Lotincha)

5.3 Mexanik ishlov berish ketma-ketligi va texnologik vositalarni tanlash

O„lchov asbobini tanlash.
O„lchov vositalari ishlab chiqarish korxonalarining
turiga va keraklik o„lcham aniqligiga qarab tayinlanadi. Donalab ishlab chiqarishda
asosan universal o„lchov asboblaridan (shtangensirkul, mikrometrlar, indikator
asboblar va boshqalar) foydalaniladi. Seriyalab va ommaviy ishlab chiqarishda kalibr
va shablonlar, yuzalarning o„zaro joylanishini tekshiruvchi moslamalar, hamda
avtomatik o„lchov vositalari qo„llanadi.
5.3 Mexanik ishlov berish ketma-ketligi va texnologik vositalarni tanlash
Mexanik ishlov berish usullari va ularni ketma-ketligi detalni konstruktiv
shakli va o„lchamlaridan aniqlanadi. Detallarni konstruktiv shakllari va o„lchamlari
xaddan tashqari ko„p bo„lganligi uchun ham ishlov berish usullari va ularni ketma-
ketligi ham shunchalik ko„pqirrali bo„ladi. Undan tashqari, bitta detalni o„zi xar
xil ishlab chiqarish sharoitida turli texnologik jarayonlar bo„yicha tayyorlanishi
mumkin. Ishlov berish ketma-ketligini tanlashda birinchi navbatda o„rnatuvchi asos
yuzaga ahamiyat berish kerak, chunki detalga mexanik ishlov berish shu yuzadan
boshlanadi. Masalan: tokarlik dastgohida oddiysilindrik valikni yo„nishni, uni
patronga yoki markazga qisib boshlash mumkin (5.5-rasm).
5.5-rasm.Ishlov berish uchunsilindrik valikni tokarlik dastgohiga maxkamlash
usullari
I – o„rnatish yuzalari bo„lib tashqi silindrik yuza va bitta markaz teshik xizmat
qiladi[13].
II – o„rnatish yuzalar bo„lib, ikkita markaz teshik xizmat qiladi.
Birinchi holatda kesish operatsiyasi texnologik jarayonni oxirida oshiriladigan
bo„lsa, ikkinchi holatda esa boshlanishida. Undan
tashqari
o„rnatish
yuzalari
qo„shimcha operatsiya kirtishni talab qilishi mumkin. Masalan keltirilgan holatda
markaz teshiklar detalni tayyorlab bo„lingandan keyin olib tashlanishi mumkin.

137
Umuman mexanik ishlov berish ketma-ketiligni tanlashda quyidagi asosiy
yondoshuvlarga amal qilish kerak;
- pardozlash operatsiyalarini texnologik jarayonni oxiriga joylashtirish kerak;
- tayyorlashda brak paydo bo„lshi mumkin bo„lgan operatsiyalarni imkoni
boricha texnologik jarayonni boshlanishiga ko„chirish uchun xarakat qilinishi kerak;
- teshiklarni parmalash hamma vaqt mexanik ishlov berishni oxirigi ko„chiriladi,
asosviy yuza vazifasini o„tovchi teshiklar bundan mustasno;
- ishlov berish turlari bo„yicha joylashgan sexlardja (masalan frezalash sexi,
tokarlik sexi va boshqalar) detallarni tashish yo„llarini uzayib ketishini oldini olish
uchun ishlov berish turlari bo„yicha operatsiyalar guruhlanishi kerak. (tokarlik
operatsiya, frezalash operatsiyasi va boshqalar).

Download 8,1 Mb.

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 123

Download 8,1 Mb.

Pdf ko'rish