Shuning uchun ham adabiyot o‘qitish texnologiyalari bazasida

Pedagogik vazifaning belgilanishi quyidagilarni qamrab oladi: 
ta’lim maqsadlarini tahlil qilish va shu asosda fanning mazmunini 
aniqlash; fan mazmuni tuzilmasini ishlab chiqish va uni o‘quv 
elementlari tizimi ko‘rinishida ifodalash; o‘quv elementlarini 
o‘zlashtirish darajalarini belgilash; ta’lim oluvchilarning dastlabki 
bilim darajasini aniqlash, bu ko‘rsatkich fanning mazmuni 
asoslanadigan o‘quv materialini o‘zlashtirganlik darajasidan kelib 
chiqadi; o‘quv-moddiy baza hamda ta’limning tashkiliy shakllariga 
qo‘yiladigan chegaralarni belgilash
1
. 
Pedagogik vazifaning hal etilishini ta’minlovchi o‘qitish 
texnologiyasini loyihalashga qaratilgan ta’lim beruvchi faoliyati 
ta’limning usul, shakl va vositalarini shakllantirish bilan belgilanadi. 
Boshqacha qilib aytganda, ta’lim beruvchi faoliyati 3 turga 
tasniflanadi. 
1.
Boshqarish turi; 
2.
Axborot almashinuv jarayoni turi; 
3.
Axborotni uzatish vositalari tiplari va bilish faoliyatini 
boshqarish. 
Hozirda ta’lim muassasalalari zamonaviy kompyuter, axborot 
kommunikatsiya 
texnologiyalari 
asosida 
jihozlanmoqda. 
Bu 
pedagoglarni o‘z mehnat faoliyatlariga yangicha yondashuvlarini 
talab etadi. Endi pedagog:
– o‘quv kurslari dizayneri-yaratuvchisi;
– o‘qitish metodlari bo‘yicha maslahatchi;
– kompyuter- o‘quv kurslarini interaktiv taqdim etish bo‘yicha 
mutaxassis;
– ta’lim natijalarini nazorat qilish usullari bo‘yicha mutaxassis 
bo‘lishi talab etiladi. 
O‘quv kursini yaratishda quyidagilar hisobga olinishi lozim:
– kurslarning maqsadi;
– maqsadga erishish yo‘llari;
– o‘quv materiallarini taqdim etish usullari;
– o‘qitish metodlari;
– o‘quv topshiriqlarining turlari;
1
Mavliyanov A., Abdalova S., Allambergenova M. Oqitish usullari va 
texnologiyalari: yuksak sifat va samaradorlik omili. O`quv-uslubiy qo`llanma. - T.: 
2014. -100 bet. 
152

– muhokama uchun savollar;
– munozara va bahslarni tashkil etish yo‘llari;
– o‘zaro muloqot. 
Pedagoglar 
kompyuter 
texnologiyalaridan 
foydalanish 
ko‘nikmasiga ega bo‘lish bilan birga quyidagilarni amaliyotda 
qo‘llay olishi lozim:
– yangi o‘quv materiallarini tushuntirishda kompyuterning 
namoyish imkoniyatlaridan foydalanish;
– internet, o‘rgatuvchi va nazorat qiluvchi dasturiy mahsulotlar 
asosida darslarni tashkil etishi;
– darsga metodik tayyorlanish, qo‘shimcha axborotlarni izlash 
va tizimlashtirish, didaktik materiallarni tayyorlash;
– kompyuter texnologiyalari asosida o‘quv jarayonini tashkil 
etish va boshqarishda foydalanish malakalari. 
Namoyish slaydlarini o‘quvchilarga tarqatma material sifatida 
ham berish mumkin. Slaydlarga o‘quvchilar o‘zlarini munosabatini 
bildirishi, uni tahlil qilishi mumkin. 
Bu orqali o‘quvchilar quyidagi malakalarga ega bo‘ladilar: 

grafik axborotlarni matn shakliga keltirish yoki aksincha; 

muhokama etilayotgan mavzu bo‘yicha xulosalar va 
savollarni shakllantirish; 

o‘zining o‘quv-biluv faoliyatini rejalashtirish. 
Axborot kommunikatsiya texnologiyalarining imkoniyatlaridan 
shaxsga yo‘naltirilgan ta’limni rivojlantirishda, o‘quvchilarning 
ijodiy qobiliyatlarini shakllantirishda samarali foydalanish mumkin. 
Adabiyot darslarida elektron qo‘llanmalar, videolavhalar, 
animatsiyalar, matnlar, ovozli obrazlardan (yozilgan ovoz, musiqa va 
boshqalar) foydalanish mumkin. 
Adabiyot o‘qituvchilari axborot texnologiyalari vositalari bilan 
ishlash uchun quyidagi ko‘nikmalarga ega bo‘lishi lozim:
– ishchi dastur va texnologik xaritalar tuzish;
– ma’ruza matnlari va amaliy mashg‘ulotlar bilan bog‘liq 
topshiriqlarni tayyorlash;
– metodik ko‘rsatmalar va nazorat savollarini tuzish;
– o‘zlashtirish natijalarini tahlil qilish; 

Download 3,18 Mb.