102
VI bob. OSHLASH JARAYONI HAQIDA UMUMIY
TUSHUNCHA VA UNING MUHIM KO‘RINISHLARI
Respublikamizning charm ishlab chiqarish sanoatida oshlovchi
moddalar eng kerakli va juda ko‘p miqdorda ishlatiladi. Charm
ishlab chiqarish zavodi 98%
oshlovchi moddalarni chetdan, ya’ni
import qilib olib keltiradi.
Oshlash jarayoni charm sanoatida eng muhim jarayon, ya’ni
fizik-kimyoviy jarayon hisoblanadi.
Oshlash jarayonida terining
derma strukturalari shakllanadi, natijada teri charmga aylanadi.
6.1. Oshlash jarayonida derma xossalarining o‘zgarishi
Oshlash jarayonida derma strukturasida shunday o‘zgarishlar
vujudga keladiki, bu o‘zgarishlar chiriydigan
terini chirimaydigan
xususiyatga aylantiradi. Terini oshlashda u charmga aylanishida
uning teri to‘qimasi bir qator yangi xususiyatlarga ega bo‘ladiki, bu
xususiyatlar oshlashga qadar bo‘lmagan edi.
Oshlash jarayonida derma quyidagi muhim xususiyatlarga ega
bo‘ladi:
1) dermaning issiqlikka chidamliligi oshadi;
2) dermani
quritishda, uning hajmi,
maydoni va qalinligi
kam tortiladi;
3) strukturalarning g‘ovakligi oshadi;
4) dermaning suvda bo‘kishi kamayadi;
5) erkin holatda charmni cho‘zganda, uning mustahkamligi
oshadi;
6) suvli holatda dermaning
deformatsiyalanish darajasi
pasayadi;
7) fermentlar va boshqa, gidrozlanadigan agentlar ta’sirida
dermaning mustahkamligi oshadi;
8) derma mikrostrukturalarining yopishqoqligi pasayadi;
9) charmning eyilishga chidamliligi oshadi (qattiq charmlar
uchun).
