|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 136/251 | | Sana | 07.06.2024 | | Hajmi | 7,63 Mb. | | #261339 |
Bog'liq biologiya majmuaMavzu:
Tur ichidagi duragaylashda irsiyat qonuniyatlari
Reja:
1. G.Mendel tajribalarining asl mohiyati.
2. Monoduragay chatishtirish. G. Mendelning birinchi va ikkinchi irsiyat qonunlari
qonunlari.
3. Retsipirok, takroriy va taxliliy chatishtirishlar, gametalarning sofligi to‘g‘risidagi
qoidalar. Allel genlar.
4.Diduragay va poliduragay chatishtirishlar, ularda aniqlangan qoidalar.
Tayanch tushunchalar:
Duragaylash, monoduragay chatishtirish, otaona organizmlari,
duragay avlod, dominant,retsessiv, Mendelni birinchi qonuni, Mendelni ikkinchi qonuni, Rennet
katagi, allelomorf, allelizm, allel holat, fenotip, genotip, geterozigota, gomozigota, fenotip
bofyicha nisbat, genotip bo‘yicha nisbat, gametalar sofligi farazi, takroriy chatishtirish, bekross,
tahliliy chatishtirish, oraliq chatishtirish, ko‘p tomonlama allelizm, kodominantlik,
G.Mendel_tajribalarining_asl_mohiyati.'>1.G.Mendel tajribalarining asl mohiyati.
Genetikada belgilarning irsiylanishini o’rganishda keng qo‘llaniladigan metod duragaylash
ya’ni muqobil belgilari bilan farqlanuvchi organizmlarni chatishtirish hisoblanadi.
Chex tabiatshunosi G.Mendeldan oldin ham tadqiqotchilar turli o’simlik va hayvonlarning bir-
biridan belgilari bo‘yicha farq qiluvchi formalarini chatishtir-ganlar, biroq irsiyat qonunlarini
ochishga muvaffaq bo‘lmadilar. Irsiyat qonunlari birinchi marotaba
G.Mendel
tomonidan kashf
qilindi. Olim irsiyat qonunlarini
duragaylash
metodi asosida kashf etdi.
Duragaylash
metodidan
foydalanganda
tubandagi ramziy belgilarni bilish kerak.
Chatishtirshda qatnashayotgan ota -ona organizmi
oldiga
“P”
harfi qo‘yiladi. U lotin tilidagi
parentale
- ota -ona so‘zining bosh harfidir.
Urg‘ochi jins ( Zuhro sayyorasi, dastali ko‘zgu
ramzi), erkak jinsi
( Mars sayyorasi, qalqon va
nayza ramzi) belgisi bilan ifodalanadi. Chatishtirish
belgisi
|
| |
