|
mahsulot miqdoriga nisbati bilan aniqlanadi
Pdf ko'rish
|
| bet | 239/652 | | Sana | 11.07.2024 | | Hajmi | 8,58 Mb. | | #267370 |
Bog'liq IQTISODIYOT NAZARIYASImahsulot miqdoriga nisbati bilan aniqlanadi:
Ì
ÕS
O
Õ
O
O
'
'
'
;
bu yerda: O’O’X – o’rtacha o’zgaruvchi xarajatlar;
O’XS – o’zgaruvchi xarajatlar summasi.
Shartli raqamlar yordamida korxonaning doimiy, o’zgaruvchi, umumiy va
o’rtacha xarajatlari to’g’risidagi misolni ko’rib chiqamiz (11.1-jadval).
Jadvaldan ko’rinadiki, o’rtacha doimiy xarajatlar mahsulot ishlab chiqarish
hajmining o’sishi bilan kamayib bormoqda. Bu ishlab chiqarish hajmining kengayishi
bilan korxonaning doimiy xarajatlari mahsulotlarning tobora ko’payib boruvchi
miqdoriga taqsimlanib borishi natijasida ro’y beradi. O’rtacha o’zgaruvchi va o’rtacha
umumiy xarajatlar esa ishlab chiqarish hajmining o’sishi bilan turlicha o’zgaraishi
mumkin. Bizning misolimizda o’rtacha o’zgaruvchi xarajatlar 100 dan 300 donagacha
bir xilda bo’lib, ishlab chiqarishning yanada kengayishi bilan ortib bormoqda.
O’rtacha umumiy xarajatlar esa 400 donagacha miqdorda pasayib borib, undan yuqori
miqdorlarda o’smoqda.
11.1-jadval
Korxonaning doimiy, o’zgaruvchi, umumiy va o’rtacha xarajatlari
Ishlab
chiqarilgan
mahsulot
miqdori,
dona
Korxona xarajatlari, ming so’m
O’rtacha xarajatlar, so’m
Doimiy
xarajatlar
O’zgaruvchi
xarajatlar
Umumiy
xarajatlar
Doimiy
xarajatlar
O’zgaruvchi
xarajatlar
Umumiy
xarajatlar
0
100
0
100
100000
0
100000
100
100
120
220
1000
1200
2200
200
100
240
340
500
1200
1700
300
100
360
460
333
1200
1533
400
100
490
590
250
1225
1475
500
100
640
740
200
1280
1480
600
100
810
910
167
1350
1517
Jadvaldan ko’rinadiki, o’rtacha umumiy xarajatlarni o’rtacha doimiy va o’rtacha
o’zgaruvchi xarajatlarning yig’indisi sifatida ham ifodalash mumkin:
O’UX = O’DX + O’UX.
Bu o’rtacha umumiy, doimiy va o’zgaruvchi xarajatlarning egri chiziqlari
quyidagi ko’rinishda bo’ladi (11.5-chizma):
|
| |
